Czy zapalenie spojówek jest zaraźliwe? Sprawdź kluczowe informacje

Zapalenie spojówek - czym jest?

Zapalenie spojówek to stan zapalny cienkiej błony śluzowej, nazywanej spojówką, która pokrywa wewnętrzną stronę powiek oraz zewnętrzną część gałki ocznej i pomaga utrzymać tam odpowiednią wilgotność. Zapalenie spojówki występuje w jednym lub w obu oczach naraz i może mieć różne przyczyny, ale najczęściej wywoływane jest przez wirusy, bakterie lub alergeny. Ze względu na charakter stanu zapalnego wyróżniamy ostre i przewlekłe zapalenie spojówek, które różnią się nasileniem objawów oraz czasem trwania choroby. Do najczęstszych symptomów towarzyszących temu schorzeniu zaliczamy: zaczerwienienie i przekrwienie spojówek, nadmierne łzawienie, obrzęk powiek, uczucie ciała obcego w oku oraz obecność patologicznej wydzieliny.

Rodzaje zapalenia spojówek

Zapalenie spojówek może być spowodowane różnymi czynnikami i w zależności od przyczyny, występują w trzech głównych typach: wirusowym, bakteryjnym oraz alergicznym. Każdy z nich charakteryzuje się swoistymi objawami, metodami leczenia i środkami zapobiegawczymi. Zrozumienie różnic między tymi rodzajami jest kluczowe dla skutecznej diagnozy i terapii.

Wirusowe zapalenie spojówek

Zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych najczęstszą przyczyną wirusowego zapalenia spojówek są adenowirusy, które odpowiadają za 65-90% przypadków. Rzadziej wywoływane są przez wirusy Herpes simplex, czyli wirusy opryszczki oraz wirusa ospy wietrznej i półpaśca - Varicella zoster virus. Zakażenie zazwyczaj rozpoczyna się w jednym oku, ale łatwo może przenieść się na drugie. Często obserwuje się je w przebiegu innych infekcji wirusowych, a szczególnie zapalenia górnych dróg oddechowych czy podczas przeziębienia. Typowe objawy zapalenia spojówek spowodowanego wirusami to:

• wzmożone swędzenie;
• uczucie obecności ciała obcego;
• nadmierne łzawienie;
• zaczerwienienie;
• światłowstręt.

Wirusowe zapalenie spojówek zazwyczaj przechodzi samoistnie po kilkunastu dniach i nie stosuje się specyficznego leczenia. Aby złagodzić objawy, można wspomóc się przeciwhistaminowymi kroplami do oczu, a także solą fizjologiczną i tzw. sztucznymi łzami, które nawilżą gałkę oczną. Wyjątkiem są zakażenia wirusami Herpes simplex i Varicella zoster, w przypadku których należy zastosować odpowiednie leczenie preparatami przeciwwirusowymi zawierającymi acyklowir, walacyklowir lub gancyklowir. Leki na receptę stosowane w leczeniu zapaleń spojówek wywołanych Herpes simplex i Varicella zoster to m.in.:

• Virgan;
• Vaciclor 500 mg;
• Viru-POS.

Bakteryjne zapalenie spojówek

Bakteryjne zapalenie spojówek najczęściej wywoływane jest przez różne szczepy gronkowców i paciorkowców, rzadziej przez bakterie gram ujemne (np. Haemophilus influenzae). Zdarza się także, że źródłem zakażenia są bakterie z rodzaju Chlamydia lub Neisseria gonorrhoeae (dwoinka rzeżączki), które powodują rzeżączkowe i chlamydiowe zapalenie spojówek. Charakterystyczne objawy infekcji bakteryjnej to:

• wydzielina ropna, która powoduje sklejenie się powiek szczególnie po przebudzeniu;
• śluzowo-ropna wydzielina;
• przekrwienie spojówek;
• obrzęk powiek.

Najcięższy przebieg choroby obserwuje się w wyniku zakażenia dwoinką rzeżączki. Rzeżączkowemu zapaleniu spojówek towarzyszyć może chemoza, czyli masywny obrzęk spojówek, powiększenie węzłów chłonnych, bardzo silne przekrwienie i tendencja do perforacji rogówki. Bakteryjne zapalenie spojówek jest chorobą, która w wielu przypadkach przechodzi samoistnie, a leki wykorzystuje się w celu skrócenia czasu jej trwania. W leczeniu zapalenia spojówek o podłożu bakteryjnym stosuje się krople lub maści z antybiotykami - najczęściej są to fluorochinolony lub aminoglikozydy, które pacjent przyjmuje przez około 5-7 dni aż do całkowitego zlikwidowania stanu zapalnego. Preparaty na receptę przepisywane na zapalenie spojówek wywołane bakteriami to m.in.:

• Tobrex;
• Tobrosopt 0,3%;
• Mybracin;
• Maxitrol;
• Dicortineff;
• Cusi Erythromycin 0,5%.

Alergiczne zapalenie spojówek

Alergiczne zapalenie spojówek zawsze dotyczy obu oczu i powstaje na skutek nadwrażliwości organizmu na różne alergeny. Objawy mogą być sezonowe, np. w sytuacji uczulenia na pyłki roślin, lub stałe (całoroczne), jeśli alergenem jest np. sierść zwierząt, kurz czy roztocza. Z alergicznym zapaleniem spojówek zmaga się także wiele osób, które w miejscu pracy mają styczność z typowymi alergenami zawodowymi, takimi jak: metale, barwniki, pyły i różnego rodzaju chemikalia. W takich przypadkach symptomy nasilają się w ciągu tygodnia, a ustępują podczas weekendu czy urlopu. Objawy zapalenia spojówek, które obserwuje się u alergików to:

• swędzenie oczu;
• nasilone łzawienie;
• przekrwienie oczu;
• uczucie zmęczonych oczu;
• rzadko obrzęk spojówek.

Sposoby leczenia zapalenia spojówek o podłożu alergicznym, oprócz stosowania leków przeciwalergicznych donosowo i dospojówkowo, obejmują działania niefarmakologiczne, takie jak wypłukiwanie alergenów z powierzchni oczu, przemywanie oczu za pomocą soli fizjologicznej i preparatów sztucznych łez. Do leków stosowanych w leczeniu alergicznego zapalenia spojówek, należą:

• Emadine;
• Relestat;
• Zabak;
• Opatanol;
• Oftahist;
• Azelastin Comod.

Czy zapalenie spojówek jest zaraźliwe?

Zarażenia zapaleniem spojówek są częste, ale nie w każdym przypadku. Osoby cierpiące na alergiczne zapalenie spojówek nie stanowią zagrożenia dla innych, chociaż mogą wymagać leczenia w celu złagodzenia uciążliwych objawów. Natomiast zarówno wirusowe, jak i bakteryjne zapalenie spojówek jest bardzo zakaźne i osoby chore powinny zachować ostrożność po wystąpieniu pierwszych symptomów, aby uniknąć rozprzestrzeniania infekcji, aż do momentu całkowitego wyleczenia.

Jak uchronić się przed zapaleniem spojówek?

Jeśli nie chcesz się zarazić zapaleniem spojówek, a przebywasz w bliskim kontakcie z osobą chorą, pamiętaj o przestrzeganiu tych zasad:

• myj dokładnie ręce mydłem i ciepłą wodą po każdym kontakcie z osobą chorą, a także z przedmiotami, których używa;
• stosuj środki do dezynfekcji rąk na bazie alkoholu;
• unikaj dotykania oczu brudnymi rękoma;
• nie dziel przedmiotów z zakażoną osobą, np. nie śpij na tych samych poduszkach, nie używaj tych samych ręczników, produktów do makijażu lub okularów.

Nieleczone zapalenie spojówek

Nieleczone zapalenie spojówek w większości przypadków może ustąpić samoistnie. Jednak zdarza się niekiedy, że to schorzenie wywołuje groźne dla narządu wzroku komplikacje, takie jak zapalenie rogówki, co może wpłynąć na zdolność widzenia. Szybka diagnoza i wdrożenie leczenie minimalizuje ryzyko powikłań, dlatego pilnie skontaktuj się z lekarzem, jeśli zaobserwowałeś u siebie:

• silny ból oka;
• uczucie ciała obcego w oku;
• bardzo silny światłowstręt;
• niewyraźne widzenie.

FAQ