Bostonka a ciąża: objawy, zagrożenia i leczenie bostonki w ciąży
Bostonka określana również chorobą lub grypą bostońską to zakaźna choroba wirusowa dłoni, stop i jamy ustnej. Bostonka pojawia się przede wszystkim u dzieci, ale chorować mogą również dorośli, w tym kobiety w ciąży. Choroba bostońska zwyczaj ma łagodny przebieg, niemniej jednak w przypadku utrzymywania się objawów, może stanowić niebezpieczeństwo dla kobiet w ciąży. Jaka jest zależność między bostonką a ciążą? Czy choroba bostońska jest groźna w ciąży? Jakie są objawy i sposoby leczenia bostonki w czasie ciąży?
Objawy bostonki u kobiet w ciąży
Bostonka to choroba wirusowa, której symptomy można podzielić na dwie fazy. Co ważne, objawy bostonki w czasie ciąży nie różnią się od symptomów, które występują u innych dorosłych czy u pacjentów pediatrycznych. W tym znaczeniu u kobiet w ciąży zarażonych bostonką pierwszymi symptomami są:
- złe samopoczucie,
- zmęczenie,
- osłabienie
- uczucie rozbicia,
- dreszcze,
- brak apetytu,
- wysoka gorączka, około 38-39ºC.
Niekiedy objawami są również bóle kostno-stawowe oraz bóle głowy. Ze względu na objawy kliniczne, które są podobne do symptomów grypy, pierwsza faza bostonki potocznie określana jest grypą bostońską.
Typowe dla grypy bostońskiej objawy utrzymują się przez około 2-3 dni. Następnie następuje typowa dla bostonki faza, w trakcie której na błonie śluzowej jamy ustnej, na dłoniach oraz podeszwach stóp pojawia się charakterystyczna wysypka. Zmiany na skórze najpierw przybierają postać czerwonych plamek, a następnie gródek i krostek w kolorze łososiowym z możliwością ewolucji do pęcherzyków. Ten etap bostonki z kolei ze względu na objawy przypomina ospę. Z tego względu bywa potocznie określany ospą bostońską.
Należy podkreślić, że wysypce bostońskiej nie towarzyszy świąd, niemniej jednak zmiany mogą być nieco tkliwe i bolesne. Wysypce błony śluzowej może towarzyszyć zapalenie gardła i migdałków podniebiennych, które objawiają się zaczerwienieniem, pęcherzykami oraz bólem podczas jedzenia i picia.
Leczenie bostonki w ciąży
Wdrożenie odpowiedniej terapii możliwe jest poprzez postawienie właściwego rozpoznania i diagnozy, której podstawą jest obserwacja i ocena wizualna zmian skórnych. Warto wskazać, że wystarczające jest rozpoznanie zmian na skórze w typowych dla choroby bostońskiej miejscach. Badanie laboratoryjne nie jest konieczne, a dodatkowo jest bardzo kosztowne, dlatego przeprowadzane jest wyłącznie w celach naukowych. Należy wskazać, że bostonka to choroba, której objawy ustępują samoistnie po około 2 dniach, rzadko utrzymują się przez dłuższy czas, chociaż niekiedy mogą trwać nawet 10 dni. Należy wskazać, że terapia ma wyłącznie charakter objawowy, a choroby nie leczy się przyczynowo. W tym znaczeniu, choć pierwsze objawy bostonki przypominają grupę, dlatego określana jest on grypą bostońską, leki na grypę nie są stosowane. Leczenie bostonki w tym znaczeniu ma na celu zmniejszenie gorączki oraz bólu, jeśli towarzyszy chorobie. W tym celu w pierwszej fazie określanej grypą bostońską stosowane są przede wszystkim leki przeciwzapalne i przeciwgorączkowe, u kobiet w ciąży można zastosować paracetamol, który działa zarówno przeciwgorączkowo, jak i przeciwbólowo. Niemniej jednak leki należy stosować z zachowaniem dużej ostrożności. Dodatkowo zaleca się również odkażanie pęcherzyków barwnikami antyseptycznymi. W trakcie zdrowienia trwającego od 2 do 10 dni może dojść do złuszczenia się naskórka z powierzchni dłoni i stóp. Co ważne, w leczeniu bostonki w ciąży kluczowe jest właściwe nawodnienie, odpoczynek, a także unikanie stresu. Należy zatem wskazać, że terapia zachowawcza może być z powodzeniem przeprowadzona w domu. W przypadku gorączki utrzymującej się powyżej 2-3 dni oraz towarzyszącemu odwodnieniu, konieczna jest konsultacja lekarska.
Kobiety w ciąży, powinny unikać zakażenia bostonką. Profilaktyka w tym znaczeniu polega przede wszystkim na zachowywaniu wzmożonej higieny rąk, dezynfekcji zabawek dzieci oraz nieposyłaniu dzieci do żłobków lub przedszkoli w okresie występowania objawów. W przypadku zachorowania na bostonkę dzieci, zaleca się kobietom ciężarnym unikanie bliskiego kontaktu, a także noszenie maseczki.
Czy bostonka jest groźna dla kobiet w ciąży?
Choroba bostońska w czasie ciąży nie stwarza dużego zagrożenia dla matki oraz rozwijającego się płodu. Warto wskazać, że ryzyko jest podobne, jak w przypadku innych infekcji i wiąże się bezpośrednio z gorączką, która towarzyszy bostonce. Należy jednak podkreślić, że choć bostonka nie stwarza dużego zagrożenia, to w zależności od trymestru ciąży, wiąże się z innymi skutkami i powikłaniami.
Bostonka w ciąży: 1, 2 i 3 trymestrze
Bostonka jest niebezpieczna, kiedy do zakażenia dojdzie w 1 trymestrze ciąży. Ze względu na towarzyszącą chorobie wysoką temperaturę może wiązać się z ryzykiem poronienia. Co więcej, jak wskazują badania, jeśli do zakażenia dojdzie na początku ciąży, bostonka, choć bardzo rzadko, może skutkować zapaleniem mięśnia sercowego u płodu. W 2 trymestrze ciąży nie jest niebezpieczna ani dla matki, ani dla rozwijającego się płodu. Natomiast choroba bostońska w 3 trymestrze ciąży wiąże się z ryzykiem przedwczesnego porodu. Należy jednak podkreślić, że ryzyko wystąpienia zagrożenia dla dziecka – poronienia czy przedwczesnego porodu, występuje wyłącznie w przypadku choroby bostońskiej o ciężkim przebiegu, kiedy występuje wysoka gorączka, nasilone objawy prodromalne, a także znaczne odwodnienie organizmu. Z tego względu, jak już wyżej wspomniano, kluczowymi elementami zachowawczej terapii choroby bostońskiej jest właściwe nawodnienie, odpoczynek oraz unikanie stresu. Co ważne jednak, ciężki przebieg choroby bostońskiej w czasie ciąży jest niezwykle rzadki. Niemniej jednak w przypadku, kiedy wystąpią powyższe objawy, wskazana jest hospitalizacja kobiety ciężarnej.
W przebiegu choroby bostońskiej występują typowe dla grypy objawy, dlatego często w pierwszych dniach zakażenia, jest ona z nią mylna. Należy jednak wskazać, że bostonkę wywołują inne szczepy wirusów i jak do tej pory nie opracowano szczepionki. Inaczej jest w przypadku grypy, której można uniknąć, poddając się szczepionce na grypę. Należy jednak wskazać, że wyróżnić można różne odmiany grypy, w tym grypę australijską. Każdy rodzaj grypy wywoływany jest przez inne szczepy wirusów, z tego względu nie ma uniwersalnej szczepionki, dlatego różnią się one składem. Dodatkowo również wskazać, że grypa często mylona jest również z przeziębieniem, które ma zdecydowanie łagodniejszy przebieg. Niemniej jednak warto znać różnicę między grypą a przeziębieniem, by móc wdrożyć odpowiednią terapię, która umożliwi szybki powrót do zdrowia.
Źródła:
- Lawrence R.M., „Circumstances when breastfeeding is contraindicated”, Pediatric. Clin. N. Am., 2013
- W. Kawalec, R. Grenda, H. Ziółkowska, „Pediatria” tom I, wyd PZWL, 2013