Ból kręgosłupa lędźwiowego - czym może być spowodowany i jaki wybrać lek na załagodzenie bólu.
Niestety dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowego są powszechnym problemem. Jeszcze nie tak dawno dotyczył on przede wszystkim osób starszych, jednak w ostatnim czasie coraz częściej borykają się z nim młodsze osoby. Wpływ na to mogą mieć uszkodzenia mechaniczne, zmiany zwyrodnieniowe, czy też przeciążenia. Co powoduje bóle kręgosłupa lędźwiowego i jakie leki brać na ich złagodzenie? Sprawdźmy.
- Powszechny problem
- Ból kręgosłupa lędźwiowego – przyczyny
- Nie każdy ból pleców w odcinku lędźwiowym pochodzi od kręgosłupa
- Bóle przeciążeniowe
- Zmiany zwyrodnieniowe
- Problemy z krążkiem międzykręgowym
- Inne przyczyny
- Postaw na diagnostykę
- Jak złagodzić ból kręgosłupa lędźwiowego? Farmakoterapia i ćwiczenia
- Przydatne ćwiczenia w łagodzeniu bólu kręgosłupa w odcinku lędźwiowym
- Ergonomia w pracy
- Farmakoterapia
- Zabiegi w gabinecie fizjoterapeuty
- Zabiegi operacyjne
- Recepta online przy bólu kręgosłupa lędźwiowego
Powszechny problem
Obecnie jest to powszechny problem. Szacuje się, że nawet 80% osób w ciągu swojego życia doświadcza bólu kręgosłupa o różnym podłożu. Często jest to właśnie ból odcinka lędźwiowego. Klasyfikuje się go, gdy dolegliwości bólowe pojawiają się poniżej 12. żebra i jednocześnie powyżej pośladków. Tego typu ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa może promieniować do kończyn dolnych. Niepokojącym sygnałem jest to, gdy bóle mają intensywny lub przewlekły charakter.
Ból kręgosłupa lędźwiowego – przyczyny
Przyczyny bólu kręgosłupa lędźwiowego mogą być bardzo różne. Mogą to być zmiany zwyrodnieniowe, problemy przeciążeniowe, czy też konsekwencje uszkodzeń mechanicznych. Niektóre dolegliwości nie są związane bezpośrednio z kręgosłupem lędźwiowym, jednak występują w jego obrębie.
Nie każdy ból pleców w odcinku lędźwiowym pochodzi od kręgosłupa
Pacjenci powinni mieć świadomość tego, że nie każdy ból w obrębie kręgosłupa lędźwiowego pochodzi od niego. Czasami mamy do czynienia z klasycznym bólem w dolnej części pleców, który spowodowany jest przez inne jednostki chorobowe. Dolegliwości dotykające odcinek lędźwiowy kręgosłupa, mogą być spowodowane przez m.in.:
- bolesne miesiączki;
- endometriozę lub inne dolegliwości w obrębie kobiecego układu rozrodczego;
- choroby wątroby;
- choroby trzustki;
- problemy z układem moczowym (np. kolka nerkowa);
- choroby nerek;
- dolegliwościami w obrębie przewodu pokarmowego;
- problemy z prostatą.
W związku z tym niezbędne jest postawienie na diagnostykę lekarską, aby zlokalizować właściwą przyczynę bólu pleców, a następnie temu zaradzić.
Bóle przeciążeniowe
Przeciążenie kręgosłupa jest częstą przyczyną bólu w dolnej części pleców. Z czasem może prowadzić ono do wystąpienia zmian zwyrodnieniowych. Innym następstwem przeciążenia jest przepuklina krążka międzykręgowego. Ból powodowany jest najczęściej przez nadmierną eksploatację tkanek miękkich, stawów miednicy i kręgosłupa. Gdy ich działanie podlega zaburzeniom, to pojawiają się napięte mięśnie. Tylko w ten sposób struktura może być stabilna. Niestety napięte mięśnie przykręgosłupowe przekładają się na dodatkowe obciążenia i występowanie stanów zapalnych i bólu.
Powstawaniu tego typu problemów sprzyjają m.in.: praca siedząca, długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej, częste schylanie się, podnoszenie i dźwiganie ciężkich przedmiotów. Ponadto czynnikami zwiększającymi ryzyko są: otyłość i nadwaga, brak aktywności fizycznej, a także osłabienie mięśni i zginaczy bioder.
Zmiany zwyrodnieniowe
Ból lędźwiowy kręgosłupa może wskazywać również na zmiany zwyrodnieniowe. Te powstają w ramach długotrwałego procesu, gdy stopniowo uszkodzeniom podlegają chrząstki stawów międzywyrostkowych oraz struktura krążków międzykręgowych. Efektem tego jest zaburzenie równowagi pomiędzy zdolnością regeneracyjną organizmu a pojawiającymi się kolejnymi uszkodzeniami kręgosłupa w odcinku lędźwiowym.
Wśród tego typu dolegliwości wyróżnia się:
- zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze trzonów kręgów – przy nich powstają narośla kostne (osteofity), których konsekwencja mogą być: stenoza, guzki Schmorla oraz uszkodzenie płytek granicznych;
- zwyrodnienia stawów międzywyrostkowych – powodują charakterystyczny ból, który promieniuje do ud i pośladków, powstaje w wyniku nadmiernego nacisku na stawy, mikrourazów, stanów zapalnych, czy też rozciągnięcia torebki stawowej oraz błony maziowej.
Problemy z krążkiem międzykręgowym
Dolegliwości odczuwane w kręgosłupie lędźwiowym mogą być następstwem problemów z krążkiem międzykręgowym. Na co dzień podlega on znacznym obciążeniom, co sprzyja występowaniu mikrourazów i przepukliny. Najczęstsze problemy w tym obszarze to:
- przepuklina krążka międzykręgowego – gdy tzw. wypadnięty dysk uciska korzenie nerwowe, to pojawiają się różne dolegliwości bólowe, zaburzenia czucia, osłabienie siły mięśniowej, mrowienie, drętwienie, czy też niewłaściwe działanie zwieraczy odbytu i pęcherza;
- degeneracja krążka międzykręgowego – powstaje w wyniku nakładających się na siebie i stopniowo postępujących mikrouszkodzeń, które z czasem degenerują strukturę krążka, począwszy od pierścienia włóknistego, a kończywszy na uszkodzeniu jądra miażdżystego.
Inne przyczyny
Wymienia się także inne przyczyny występowania bólu odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Jego przyczyny mogą być bardzo zróżnicowane, dlatego nie zawsze łatwo zdiagnozować konkretny powód. Czasami nakłada się na siebie kilka z nich, co prowadzi do zaburzenia stabilności kręgosłupa i nasilenia bólu. Inne przyczyny to m.in.:
- wrodzone anomalie w budowie kręgosłupa (np. lumbalizacja);
- urazy mechaniczne i ich powikłania (złamania, osteoporoza);
- stany zapalne stawów (np. reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, przewlekły zespół bólowy kręgosłupa);
- choroby metaboliczne (np. cukrzyca, osteoporoza);
- problemy psychologiczne (np. stany lękowe, hipochondria, silny stres, czy też zaburzenia stanu emocjonalnego).
W związku z tym, jeżeli boli kręgosłup lędźwiowy i nie jest to spowodowane sporadycznym przeciążeniem w pracy, a ból utrzymuje się dłużej, to należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Długotrwałe funkcjonowanie z utrzymującym się lub powracającym bólem pleców jest niekomfortowe i może prowadzić do poważniejszych dolegliwości, z trwałymi uszkodzeniami kręgosłupa włącznie.
Postaw na diagnostykę
Kluczem do wdrożenia odpowiedniego leczenia jest diagnostyka. Specjalistyczne badania pozwolą na postawienie dokładnej diagnozy i wskazanie prawdziwej przyczyny bólu. Lekarz nie tylko przeprowadza wywiad medyczny, ale także może zlecić takiego badania jak:
- badanie fizykalne;
- USG jamy brzusznej;
- rezonans magnetyczny;
- tomografia komputerowa;
- RTG odcinka lędźwiowego.
Na tej podstawie możliwe jest rozpoznanie danego schorzenia. Wcześniejszy wywiad ma wskazać najbardziej prawdopodobne scenariusze, a badanie potwierdzają słuszność postawionej przez lekarza hipotezy.
Jak złagodzić ból kręgosłupa lędźwiowego? Farmakoterapia i ćwiczenia
Istnieje kilka sprawdzonych sposobów na to, aby minimalizować ryzyko występowania bólu kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, a także na poradzenie sobie z tym problemem w sytuacji, gdy już się pojawi. Oczywiście w przypadku zaawansowanych stadiów zwyrodnieniowych, podstawowe ćwiczenia i farmakoterapia nie będą wystarczające. Wówczas wymagane są zabiegi operacyjne, jednak każdorazowo decyzję w tym zakresie podejmuje lekarz prowadzący. Aby uniknąć operacji, warto postawić na regularną aktywność fizyczną, ćwiczenia i zmianę trybu życia.
Przydatne ćwiczenia w łagodzeniu bólu kręgosłupa w odcinku lędźwiowym
Przede wszystkim aktywność fizyczna to doskonała profilaktyka nie tylko w przypadku bólu kręgosłupa, ale także w kontekście poprawy funkcjonowania całego organizmu. Zalecana jest każdemu, bez względu na wiek. Oczywiście w przypadku stwierdzonych chorób układu ruchu należy zachować szczególną ostrożność i zakres wykonywanych ćwiczeń skonsultować z lekarzem.
Standardowo rekomenduje się wykonywanie ćwiczenia:
- wzmacniające mięśnie brzucha (w tym stabilizatorów odcinka lędźwiowego, czyli mięśni poprzecznych);
- rozciągające;
- ruchowe w wodzie;
- poprawiające kontrolę nad biodrami, miednicą i dolnym odcinkiem kręgosłupa.
Szczegółowy ich zakres i częstotliwość warto skonsultować z lekarzem lub z doświadczonym fizjoterapeutą, a następnie stosować się do ich wskazań. W ten sposób można wzmocnić słabe mięśnie brzucha i zredukować ból promieniujący z kręgosłupa do kończyn dolnych. Ponadto można stosować dodatkowe wsparcie medyczne, w tym profesjonalne poduszki rehabilitacyjne i inne akcesoria. Rekomenduje się także regularne spacery na świeżym powietrzu.
Ergonomia w pracy
Ergonomia w pracy to kolejny obszar, który koniecznie trzeba uwzględnić w profilaktyce walki z bólem kręgosłupa. Często jest on spowodowany niewłaściwie przygotowanym stanowiskiem roboczym, dźwiganiem zbyt dużych ciężarów, czy też zachowaniem niewłaściwej pozycji siedzącej w trakcie pracy. O ile sporadyczne sytuacje nie przynoszą wielu negatywnych skutków, o tyle regularne powtarzanie złych nawyków może prowadzić do zmian zwyrodnieniowych i poważnych problemów z kręgosłupem na różnym jego odcinku. Zadbaj o właściwe ustawienie biurka, fotela, monitora i innego sprzętu, a także uważaj na to, aby przenoszone przez Ciebie przedmioty miały odpowiednią wagę. Jeżeli jest to możliwe, wspieraj się dodatkową pomocą sprzętu lub innych osób. W ten sposób zminimalizujesz ryzyko występowania problemów z kręgosłupem.
Farmakoterapia
Wsparciem w łagodzeniu bólu kręgosłupa jest także farmakoterapia. W tym zakresie rekomenduje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, które dostosowane są do rodzaju schorzenia oraz potrzeb pacjenta i skali jego dolegliwości bólowych. Proces leczenia zawsze powinien być skonsultowany z lekarzem. Najczęściej rekomendowane są takie preparaty jak: diklofenak, ibuprofen, glikokortykosteroidy i ketoprofen. Podstawowe leki dostępne są bez recepty, jednak mocniejsze środki wymagają konsultacji lekarskiej i posiadanej recepty. Do nich zaliczają się m.in. zastrzyki i silne leki przeciwbólowe.
Na co dzień stosuje się leczenie zachowawcze i objawowe. Popularne są preparaty doustne, kompresy czy też maści na kręgosłup. Jeżeli wymaga tego sytuacja, to podaje się m.in. leki rozkurczowe, które umożliwiają szybszy powrót mięśni do stanu normalności. Gdy podłoże problemów jest natury psychicznej, to lekarz może zdecydować o zastosowaniu leków przeciwdepresyjnych lub dedykowanych suplementów diety, które wspierają działanie i regenerację układu nerwowego.
Zabiegi w gabinecie fizjoterapeuty
Kolejną z rekomendacji w łagodzeniu bólu kręgosłupa są zabiegi fizykoterapeutyczne. Pozwalają one na leczenie objawowe, a także stosowanie profilaktyki na ból lędźwi. Tego typu rehabilitacja może przynieść satysfakcjonujące skutki i poprawić komfort życia pacjenta, który zmaga się z bólem pleców. Do podstawowych zabiegów z tego obszaru należą:
- ultradźwięki;
- elektroterapia;
- krioterapia;
- laseroterapia;
- magnetoterapia;
- hydroterapia.
Ich zakres dostosowywany jest do indywidualnych potrzeb pacjenta i jego sytuacji zdrowotnej.
Zabiegi operacyjne
Ostatecznością pozostają zabiegi operacyjne, jednak czasami są one niezbędne, jeżeli pacjent ma powrócić do normalnego funkcjonowania i poradzić sobie z bólem. Ten często utrudnia nawet utrzymanie prawidłowej postawy ciała. Zabiegi wykonywane są wtedy, gdy ból kręgosłupa obecny jest z jednoczesnym uciskiem na nerwy, co zaburza pracę pęcherza (utrudnia oddawanie moczu), powoduje zaburzenia czucia i siły mięśniowej. Ponadto operacja może być ostatnią możliwości przy bólach przewlekłych przy rwie kulszowej. Zabiegi stosuje się wtedy, gdy inne środki leczenia zawiodą.
Przykładowe operacje związane z leczeniem bólu kręgosłupa lędźwiowego to m.in.:
- nukleoplastyka;
- discektomia zwykła lub endoskopowa;
- kyfoplastyka balonowa;
- wertebroplastyka.
Zabiegi tego typu mają wysoką skuteczność, a ich zakres zawsze dobierany jest do indywidualnego przypadku pacjenta.
Recepta online przy bólu kręgosłupa lędźwiowego
Na portalu https://e-recepta.net/ przygotowaliśmy profesjonalną usługę recepty online. To zdalna konsultacja medyczna, dzięki której możesz zapewnić sobie dostęp do leków przepisywanych na receptę. Z propozycji mogą skorzystać osoby, które na co dzień leczą przewlekły ból kręgosłupa lędźwiowego i przyjmują preparaty. Pierwsza diagnoza zawsze odbywa się w gabinecie lekarskim, jednak kontynuację dostępu do preparatów medycznych możesz zapewnić sobie zdalnie. W tym celu powstała nasza usługa recepta online. Wypełnij formularz medyczny, wskaż preparat i opłać usługę. Następnie lekarz podejmie decyzję o zasadności wystawienia e-recepty i wskaże dalsze postępowanie.
E-recepta to dokument, który zrealizujesz w dowolnie wybranej aptece. Zapraszamy do skorzystania z naszej oferty. Zadbamy o Twoje zdrowie i bezpieczeństwo oraz złagodzimy ból kręgosłupa lędźwiowego.
Źródła:
- Adams M., Bogduk N., Burton K., Dolan P. (2012). The Biomechanics of Back Pain. Churchill Livingstone.
- Szpala M., Skorupińska A., Kostorz K. (2017). Występowanie zespołów bólowych kręgosłupa – przyczyny i leczenie. Journal of Education, Health and Sport.