Badanie HPV - kiedy zrobić i jak wygląda?

Diagnostyka HPV - jak wygląda badanie?

Na początku należy wyjaśnić, co to jest badanie HPV. To badanie przesiewowe w kierunku zakażenia HPV (wirusem brodawczaka ludzkiego). Warto wspomnieć, że od 2021 roku badanie na obecność HPV jest jednym z badań pierwszego rzutu w profilaktyce raka szyjki macicy. Jak wygląda pobór wymazu do analizy? W przypadku kobiet materiał jest pobierany z dróg rodnych przez lekarza ginekologa – pobranie materiału nie różni się od zwykłego badania cytologicznego. Jeśli chodzi o mężczyzn, wymaz do badania HPV jest pobierany z prącia bądź też cewki moczowej. Obecnie w sprzedaży dostępne są testy HPV, które umożliwiają pacjentom samopobranie wymazu na obecność wirusa, co jest bardzo wygodnym rozwiązaniem.

Jeśli chodzi o badanie HPV z krwi, pozwala ono na szybką diagnostykę zakażenia drobnoustrojem w początkowym stadium - w sytuacji, gdy infekcja przebiega bezobjawowo. Badanie na obecność wirusa HPV z krwi pozwala rozpoznać, z jakim typem wirusa mamy do czynienia:

• niskoonkogennym (np. typ 6, 11, 13, 30, 40, 42),
• wysokoonkogennym (np. typ 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51).

Typy wirusa HPV o niskim potencjale onkogennym zazwyczaj przyczyniają się do rozwoju łagodnych zmian w okolicach narządów rozrodczych oraz odbytu, takich jak np. kłykciny kończyste. Natomiast wirusy wysokiego ryzyka prowadzą do rozwoju zmian dysplastycznych (CIN). Przetrwałe zakażenie jednym z wysokoonkogennych typów wirusa (np. HPV 16) powoduje wysokie ryzyko wystąpienia nowotworu, przede wszystkim raka szyjki macicy.

Warto nadmienić, iż rak szyjki macicy jest drugim z rodzaju nowotworów, na które najczęściej umierają kobiety w wieku 15-44 lat. W 99% przypadków wywołuje go drobnoustrój human papillomavirus, tj. wirus brodawczaka ludzkiego.

Wykonanie badania genetycznego (HPV z krwi) powinni rozważyć przede wszystkim osoby, które:

• planują zajście w ciążę,
• chcą skorzystać ze szczepień przeciw HPV po inicjacji seksualnej,
• mają nieprawidłowy wynik cytologii (dotyczy kobiet),
• miały dużą liczbę partnerów seksualnych,
• mają niepokojące objawy ze strony układu moczowo-płciowego,
• chcą sprawdzić, czy nie grozi im zachorowanie na raka szyjki macicy (dotyczy kobiet).

Badanie HPV u mężczyzn

Jak wygląda badanie HPV u mężczyzn? Jak już wspomnieliśmy wcześniej, pacjent może kupić test na HPV i samodzielnie pobrać wymaz z prącia lub cewki moczowej, a następnie oddać materiał do analizy laboratoryjnej. Tego typu rozwiązanie pozwala zachować pacjentowi pełną anonimowość. Mężczyzna może też zdecydować się na pobierane wymazu w placówce medycznej. 

HPV - badanie w ciąży

Czy wirus brodawczaka ludzkiego jest groźny dla pacjentek spodziewających się potomstwa? Jeśli chodzi o infekcję HPV a ciążę, należy nadmienić, iż rozpoznanie zakażenia w pierwszym trymestrze ciąży zwiększa ryzyko poronienia i może ograniczać rozwój płodu. Czy w takim razie można wykonać badanie HPV w ciąży? W razie wskazań wymaz może zostać pobrany podczas rutynowej wizyty u lekarza ginekologa.

Badanie HPV - cena

Ile kosztuje badanie na HPV? Pobranie wymazu przez specjalistę w gabinecie ginekologicznym obejmuje koszt wizyty i wynosi od 150 do 250 złotych. Jeśli chodzi o badanie w kierunku HPV z krwi, to wydatek od 140 do około 400 złotych. Z kolei test na HPV do samodzielnego wykonania w domu kosztuje 150-300 złotych, w zależności od tego ile typów wirusa brodawczaka ludzkiego badamy.

Test HPV - ile się czeka na wynik?

Standardowy czas oczekiwania na wyniki testu genetycznego w kierunku HPV to 7-14 dni roboczych. Wyniki badania na wirusa HPV wykonanego w domu samodzielnie przez pacjenta (z tzw. samopobrania) zwykle dostarcza firma kurierska.

Jak odczytać wynik HPV

Co oznacza ujemny wynik HPV? Iż nie wykryto u pacjenta badanego genotypu wirusa. Natomiast jeśli wynik testu na HPV jest dodatni, oznacza to, że w naszym organizmie znajduje się wysokoonkogenny typ wirusa, co stwarza ryzyko zachorowania na raka. Pamiętajmy, że pozytywny wynik testu zawsze należy skonsultować z lekarzem.