Leczenie zapalenia błony śluzowej żołądka — poznaj leki na zapalenie i ból żołądka

Przyczyny zapalenia błony śluzowej żołądka

Przyczyny przewlekłego zapalenia żołądka:

• zakażenie Helicobacter pylori;
• długotrwałe przyjmowanie leków (przede wszystkim leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen, naproksen, diklofenak, aspiryna);
• autoimmunologiczne zapalenie błony śluzowej żołądka.

Przyczyny ostrego zapalenia żołądka:

• infekcje bakteryjne lub wirusowe;
• spożycie alkoholu;
• przyjmowanie leków;
• stres (nie tylko ten emocjonalny — przede wszystkim chodzi o różnego typu czynniki stresowe takie jak np. sepsa, ciężkie oparzenia, ciężkie urazy, wstrząs);
• radioterapia;
• spożycie toksycznych substancji;
• chemioterapia podczas leczenia nowotworów.

Objawy zapalenia żołądka

Objawy zapalenia błony śluzowej żołądka są niespecyficzne. Zalicza się do nich:

• ból w górnej części brzucha,
• uczucie pełności po posiłku,
• nudności,
• wymioty (w przypadku występowania nadżerek, w treści wymiotów może być obecna krew).

Nie da się rozpoznać zapalenia żołądka na podstawie samych objawów, aby to zrobić, niezbędne jest przeprowadzenie gastroskopii.

Gastroskopia to badanie polegające na wprowadzeniu do żołądka cienkiego, giętkiego aparatu z kamerą, która umożliwia obejrzenie powierzchni błony śluzowej żołądka i dwunastnicy.

Chociaż gastroskopia niejednokrotnie budzi u pacjentów nieprzyjemne skojarzenia, warto pamiętać, że to niezwykle istotne narzędzie diagnostyczne,  niewykryte i w konsekwencji nieleczone zapalenie błony śluzowej żołądka może prowadzić do powikłań, takich jak np. wrzody żołądka. Jeśli zauważysz u siebie jakieś niepokojące objawy, warto skonsultować się z lekarzem.

Leczenie zapalenie żołądka

W przypadku zapalenia żołądka przede wszystkim stosuje się leki zmniejszające wydzielanie kwasu żołądkowego. Przyjrzyjmy się im bliżej.

IPP — inhibitory pompy protonowej

IPP to grupa leków hamujących wydzielanie kwasu solnego w żołądku (kwasu żołądkowego). Ich mechanizm działania polega na blokowaniu czynności komórek okładzinowych obecnych w żołądku, które odpowiadają za wytwarzanie kwasu żołądkowego. Dostępne są w formie doustnych tabletek. IPP jak każde leki mogą wywoływać pewne działania niepożądane. Najczęstsze z nich to:

nudności,

biegunka lub zaparcia,

wzdęcia,

bóle głowy,

reakcje alergiczne.

Długotrwała terapia inhibitorami pompy protonowej może powodować zaburzenia wchłaniania, szczególnie witaminy B12 i żelaza (może to być przyczyną anemii), ponadto wzrasta ryzyko zakażeń, np. bakterią Clostridioides difficile. Po odstawieniu leku może pojawić się nadprodukcja kwasu, tzw. efekt odbicia. Lista substancji, które zalicza się do tej grupy, wraz z preparatami, w których występują i dawkowaniem wygląda następująco: 

• omeprazol (Bioprazol, Helicid, Agastin, Losec, Polprazol) — 20-40 mg 1x na dobę, rano przed pierwszym posiłkiem;
• pantoprazol (IPP 20, Anesteloc, Contix, Gerdin, Panzol, Ranloc, Noacid) — 40 mg 1x na dobę, rano, wyjątkowo 40mg 2x na dobę;
• esomeprazol (Emanera, Mesopral, Helides, Stomezul) — 20-40 mg 1x na dobę;
• lanzoprazol (Lanzul, Zalanzo) — 15-30 mg 1x na dobę rano, na czczo;
• rabeprazol (Zulbex) — najczęściej 10-20 mg 1x na dobę.

Antagoniści receptora H2

Inne leki stosowane w leczeniu chorób żołądka to antagoniści receptora H2. One również blokują wydzielanie kwasu solnego, jednak działają w innym mechanizmie niż IPP, a poza tym hamują wydzielanie soku żołądkowego w nieco mniejszym stopniu. W większości przypadków są lekami drugiego wyboru. Środkami pierwszego wybory bywają zwłaszcza na oddziałach intensywnej terapii u pacjentów w ciężkim stanie, podaje się je po to, by zapobiegać rozwijaniu się wrzodów stresowych.

Jedyna dostępna w Polsce substancja z tej grupy to famotydyna (Famogast, Ranigast). Preparaty, które ją zawierają, dostępne są zarówno bez recepty, jak i na receptę. Stosuje się ją raz lub dwa razy na dobę w dawce 20-40 mg/doba.

Najczęstsze działania niepożądane to ból i zawroty głowy, biegunka lub zaparcia. Poza tym famotydyna może zaburzać wchłanianie niektórych leków z przewodu pokarmowego, dlatego przed jej zastosowaniem należy przeczytać dołączoną do opakowania ulotkę lub skonsultować się z lekarzem. Przeciwwskazania do stosowania famotydyny to głównie: nadwrażliwość na substancje znajdujące się w składzie leku oraz stwierdzony nowotwór żołądka. Ponadto specjaliści zalecają, by nie podawać jej dzieciom, a przy stosowaniu u osób starszych i z niewydolnością nerek, należy zachować szczególną ostrożność.

Leki na zapalenie żołądka bez recepty

W aptece bez recepty dostaniemy następujące preparaty:

• IPP: Anesteloc Max, Contix ZRD, Controloc Control, Gerdin Max, Nolpaza Control, Panzol Pro, Bioprazol Bio Max, Goprazol Max, Helicid Max, Ortanol Max, Relumo, Esomeprazol Alugastrin
• Antagoniści receptora H2 — famotydyna: Famotydyna Ranigast.

Zdecydowana większość preparatów jest dostępna wyłącznie na receptę.

Leczenie zapalenia błony śluzowej żołądka (zakażenia Helicobacter Pylori)

W Polsce Helicobacter Pylori odpowiada za ponad 90% zapaleń żołądka i wymaga specjalnego leczenia. W Polsce stosowana jest tzw. terapia poczwórna z bizmutem — w trakcie leczenia stosowane są jednocześnie cztery różne leki, w tym dwa antybiotyki:

1. IPP: esomeprazol, omeprazol, pantoprazol lub rabeprazol w odpowiedniej dla wybranego preparatu dawce
2. Bizmut (Ulcamed) 120 mg 4 x dziennie
3. Metronidazol (Metronidazol Aurovitas, Metronidazol Polpharma) 300 mg 3 x dziennie
4. Tetracyklina (Tetracyclinum TZF) 500 mg 4 x dziennie

Dostępny jest także preparat Pylera, który w jednej kapsułce zawiera 40 mg bizmutu, 125 mg metronidazolu i 125 mg tetracykliny, stosuje się go 4 razy dziennie po 3 kapsułki. 

FAQ – leki na zapalenie błony śluzowej żołądka