Torbiele jajników - skuteczne leki na ich wchłonięcie
Dodano:

22 marca, 2025
09:17

Czym są torbiele na jajnikach? Objawy i przyczyny powstawania

Torbiele (cysty) jajników to workowate, najczęściej kuliste przestrzenie wypełnione płynem, które z różnych powodów rozwijają się w obrębie żeńskich wewnętrznych narządów rozrodczych. Mogą wystąpić pojedynczo lub grupowo w jednym, lub obu jajnikach naraz. Po zdiagnozowaniu często budzą niepokój pacjentek, jednak warto wiedzieć, że są to zwykle łagodne i niegroźne dla zdrowia kobiet zmiany. 

Torbiele wykrywa się przede wszystkim podczas USG narządu rodnego, które jest metodą z wyboru w rozpoznawaniu tego typu zmian. Niekiedy w przypadkach wątpliwych diagnostykę można poszerzyć o tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny. W celu wykluczenia zmian nowotworowych pomocne bywa wykonanie biopsji lub badanie markerów nowotworowych.

Rodzaje torbieli 

Wyróżnia się kilka rodzajów torbieli jajników:

  • torbiel prosta (zwana inaczej czynnościową lub pęcherzykową) - jest najczęstszym typem torbieli i powstaje w wyniku zaburzeń hormonalnych zachodzących w cyklu miesiączkowym tuż przed owulacją; to struktura o łagodnym charakterze, która zwykle ulega wchłonięciu w momencie rozpoczęcia miesiączki;
  • torbiel krwotoczna - niegroźna zmiana, charakteryzująca się obecnością niejednorodnej i nieprzezroczyste treści; rozwija się, gdy podczas owulacji pękający pęcherzyk jajnikowy uszkadza pobliskie naczynie krwionośne, a krew przedostaje się do wnętrza pozostałości po pękniętym pęcherzyku;
  • torbiel ciałka żółtego -na jej formowanie, wpływają nieprawidłowości podczas zanikania ciałka żółtego w II fazie cyklu. Bywa następstwem nadmiaru progesteronu po owulacji;
  • torbiel czekoladowa, inaczej endometrialna - może być objawem endometriozy i zawiera w swoim wnętrzu charakterystyczną czekoladową treść, stąd jej nazwa; rozrost tych zmian może doprowadzić do pęknięcia i rozlania się krwi do jamy brzusznej, dlatego torbiele endometrialne należy szybko leczyć;
  • torbiel dermoidalna (potworniak) - to typ nowotworu jajnika, który może zawierać włosy, gruczoły, a nawet zęby i paznokcie; większość cyst tego typu wykrywana jest przypadkowo podczas rutynowego badania USG. Po tym jak zostaną odnalezione, należy je usunąć, gdyż mogą osiągać duże rozmiary i zagrażać zdrowiu pacjentki.

Objawy torbieli jajników

Torbiele w większości przypadków mają charakter łagodny i niekiedy nie dają żadnych objawów - jest tak w większości przypadków torbieli czynnościowych.

Prawdopodobieństwo wystąpienia dolegliwości związanych z cystami zależy od ich rozmiarów - im większa torbiel, tym objawy mogą być bardziej odczuwalne. Do symptomów, mogących wskazywać na torbiele jajników, należą:

  • dolegliwości bólowe i dyskomfort w podbrzuszu;
  • problemy z zajściem w ciążę;
  • zaburzenia cyklu miesiączkowego, nieregularne krwawienia;
  • ból podczas stosunków płciowych;
  • częstsze wizyty w toalecie spowodowane uciskiem torbieli na pęcherz.

W niektórych sytuacjach duże cysty mogą wiązać się z powikłaniami, takimi jak skręt lub pęknięcie torbieli, co objawia się przede wszystkim silnym bólem w podbrzuszu, a także wymiotami, osłabieniem czy utratą przytomności.

Potrzebujesz recepty?
Rozpocznij konsultację

Jak wygląda leczenie torbieli?

Metody leczenia torbieli jajnika zależą od ich rodzaju, rozmiaru oraz wieku pacjentki. Mogą one pojawić się u kobiet w różnym wieku i wymagać odmiennego podejścia terapeutycznego. W przypadku torbieli prostych najczęściej dochodzi do ich samoistnego wchłaniania i nie ma wskazań do kontynuowania diagnostyki. Jednak przy większych zmianach, powodujących uciążliwe dolegliwości, stosuje się leczenie hormonalne, które może przyspieszyć wchłonięcie torbieli i zapobiec ich nawrotom.

W przypadku, gdy torbiele osiągają rozmiary większe niż 5-7 cm i mogą być niebezpieczne dla zdrowia i życia ze względu na podejrzenie charakteru nowotworowego, konieczne jest leczenie operacyjne i chirurgiczne usunięcie zmiany. W zależności od sytuacji lekarz może zdecydować o przeprowadzeniu mniej inwazyjnej laparoskopii, podczas której torbiel usuwa się przez niewielkie nacięcia w powłokach brzusznych, lub operacji otwartej, wymagającej większego cięcia w dolnej części brzucha.

W skrajnych przypadkach, gdy istnieje wysokie ryzyko nowotworu, wskazane może być usunięcie całego narządu rodnego, wszystko po to aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby.

Potrzebujesz recepty?
Rozpocznij konsultację

Leki na wchłonięcie torbieli

W leczeniu torbieli jajnika związanych z cyklem menstruacyjnym, do których należą torbiele proste oraz ciałka żółtego stosuje się często leki hormonalne, które wspomagają wchłanianie zmian.

Do leków stosowanych w tym przypadku zaliczają się:

  • doustne tabletki antykoncepcyjne (dwuskładnikowe, zawierające estrogen i progestagen), np. Yasmin, Ocella, Cilest, Microgynon 21;
  • leki progesteronowe, zawierające dydrogesteron, np. Duphaston lub medroksyprogesteron, np. Provera.

Specjalistyczne leczenie powinno być wprowadzone przez lekarza ginekologa po konsultacji i wykonaniu odpowiednich badań - przede wszystkim USG narządu rodnego.

Należy nadmienić, że regularne wizyty u ginekologa pozwalają na wczesne wykrycie zmian i podjęcie odpowiedniego leczenia.

Przeciwwskazania do stosowania terapii hormonalnej przy torbielach jajników

Zarówno wymienione wyżej tabletki dwuskładnikowe, jak i te zawierające pochodne progesteronu nie są odpowiednie dla wszystkich kobiet, gdyż istnieją pewne przeciwwskazania do ich stosowania. Wśród najważniejszych z nich znajdują się:

  • zaburzenia zakrzepowo-zatorowe (zakrzepica żył głębokich, przebyty udar mózgu, zatorowość płucna);
  • ciężkie i niekontrolowane nadciśnienie tętnicze;
  • choroba niedokrwienna serca;
  • migreny z aurą;
  • choroby wątroby, takie jak marskość czy nowotwory;
  • rak piersi, rak endometrium;
  • palenie papierosów w przypadku kobiet po 35 roku życia;
  • ciąża lub jej podejrzenie;
  • niewyjaśnione krwawienia z dróg rodnych.

FAQ - najczęściej zadawane pytania

Torbiel na jajniku zazwyczaj nie jest groźna i często wchłania się samoistnie, zwłaszcza jeśli jest to torbiel czynnościowa związana z cyklem menstruacyjnym. Jednak niektóre z nich, np. torbiel endometrialna może wiązać się z powikłaniami, takimi jak pęknięcie, skręt jajnika lub nacisk na sąsiednie narządy. W przypadku dużych torbieli, silnego bólu lub innych niepokojących objawów konieczna jest konsultacja lekarska i dalsza diagnostyka w kierunku ewentualnych zmian nowotworowych.
Torbiele jajników najczęściej rozwijają się na skutek zaburzeń równowagi hormonalnej i nieprawidłowego pękania lub zanikania pęcherzyków jajnikowych podczas cyklu menstruacyjnego. Mogą być również powiązane z chorobami, takimi jak zespół policystycznych jajników (PCOS) czy endometrioza.
Nie ma skutecznych domowych sposobów na pozbycie się torbieli jajnika. W większości przypadków cyst prostych dochodzi do samoistnego wchłonięcia się torbieli. Jeśli jednak powodują dolegliwości lub osiągają duże rozmiary, konieczna jest konsultacja ginekologiczna i wykonanie badań diagnostycznych. Samodzielne leczenie może opóźnić właściwą diagnozę i prowadzić do powikłań.
W serwisie e-recepta.net staramy się by publikowane przez nas informację, były rzetelne i pochodziły ze sprawdzonych źródeł. Należy jednak pamiętać, że niniejszy artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić konsultacji ze specjalistą. Potrzebujesz recepty?
Rozpocznij konsultację

Źródła:

  1. Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków, 2023.
  2. Bręborowicz G. H., Położnictwo i Ginekologia Tom 1-2, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, wyd. 1, 2021.
  3. Mobeen S, Apostol R. Ovarian Cyst. [Updated 2023 Jun 5]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-.
  4. Farghaly S. A. (2014). Current diagnosis and management of ovarian cysts. Clinical and experimental obstetrics & gynecology, 41(6), 609–612.
Udostępnij artykuł:
Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację