Zaćma cukrzycowa – wszystko, co trzeba o niej wiedzieć

Cukrzyca a zaćma

Cukrzyca określana jest jako zespół zaburzeń metabolicznych, które związane są z nieprawidłowo funkcjonującą gospodarką węglowodanową organizmu. W chorobie tej występuje hiperglikemia, czyli podwyższone stężenie glukozy we krwi, wynikające z zaburzeń wydzielania bądź działania insuliny, a niekiedy obu sytuacji występujących jednocześnie. Cukrzyca może pozostać nierozpoznana oraz nie dawać żadnych objawów przez wiele lat, dlatego często określa się ją mianem cukrzycy utajonej. 

Sprawdź, czym charakteryzuje się cukrzyca u mężczyzn. 

Klasyfikacja cukrzycy według WHO:

• cukrzyca typu I – choroba autoimmunologiczna spowodowana destrukcją komórek β wysp trzustki. Diagnostyka cukrzycy typu I jest przeprowadzana jest głównie u dzieci oraz młodzieży, ale jej wykrycie zdarza się również w wieku dorosłym,
• cukrzyca typu II – spowodowana zwiększoną opornością tkanek obwodowych na insulinę. Ten rodzaj cukrzycy rozpoznaję się w większości przypadków u osób starszych oraz u osób z nadwagą lub otyłością,
• inne typy cukrzycy – schorzenia, w których czynnik etiologiczny jest ściśle określony,
• cukrzyca ciążowa – nieprawidłowy poziom cukru we krwi, który pojawia się w okresie prenatalnym.

Długotrwale utrzymująca się w organizmie hiperglikemia jest czynnikiem determinującym ryzyko rozwinięcia się powikłań angiopatycznych, występujących w obrębie naczyń krwionośnych małych (mikroangiopatia) oraz dużych (makroangiopatia). Ponadto zbyt wysoki poziom glukozy we krwi zakłóca prawidłowe funkcjonowanie wielu narządów, takich jak nerki, układ nerwowy, serce czy oczy. Stan ten może doprowadzić między innymi do rozwoju zaćmy cukrzycowej. Według danych przedstawionych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), zaćma stanowi jedną z głównych przyczyn pogarszania się ostrości wzroku, które w skrajnych przypadkach może skutkować ślepotą. 

Zaćma cukrzycowa – objawy 

Zaćma cukrzycowa to jedna z najpoważniejszych przyczyn upośledzenia wzroku prowadząca do powstawania zmian w zakresie widzenia osoby chorej na cukrzycę. Długotrwale utrzymująca się hiperglikemia powoduje nadmierną absorpcję glukozy przez soczewkę oka. Choroba sprawia, że soczewka ulega częściowemu bądź całkowitemu zmętnieniu, wskutek czego traci swoją naturalną przejrzystość. Zmiany bardzo szybko ulegają zagęszczeniu oraz rozszerzaniu. Konsekwencją zaćmy cukrzycowej może być poważne upośledzenie funkcji widzenia. 

Dostępne statystyki wskazują, że wśród osób chorych na cukrzycę ryzyko zachorowania na zaćmę jest dwukrotnie wyższe niż wśród ogólnej populacji. Na rozwój schorzenia wpływają czynniki, takie jak złe wyrównanie metaboliczne, podwyższenie odsetka hemoglobiny glikowanej oraz zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej, wiek czy predyspozycje genetyczne. 

Do podstawowych objawów, mogących świadczyć o możliwości wystąpienia zaćmy cukrzycowej należą:

• znaczny spadek ostrości widzenia,
• zmętnienia w formie białych płatków w okolicy tylnej komory soczewki, 
• pojawianie się plamek w polu widzenia,
• problem z patrzeniem na światło.

Wszelkich negatywnych zmian w zakresie widzenia nie wolno bagatelizować, gdyż zdiagnozowanie schorzenia takiego jak zaćma cukrzycowa zbyt późno, grozi powstawaniem poważnych uszkodzeń oka, a nawet całkowitą utratą wzroku. 

Zaćma cukrzycowa – leczenie 

W momencie rozpoznania cukrzycy ważny działaniem, jakie należy możliwie jak najszybciej podjąć, jest wizyta u okulisty. Wystarczająco wczesne wykrycie nieprawidłowości daje szansę na szybsze i skuteczniejsze leczenie oraz zmniejsza ryzyko pogorszenia bądź całkowitej utraty wzroku. Należy również wprowadzić działania profilaktyczne, które pomogą zahamować rozwijanie się powikłań towarzyszących schorzeniu. W tym przypadku warto skorzystać z profesjonalnej pomocy diabetologa bądź dietetyka, ponieważ odpowiednio dobrana i zbilansowana dieta oraz prawidłowo kontrolowana glikemia znacząco zmniejszają ryzyko rozwinięcia się towarzyszących cukrzycy powikłań.

• W momencie zdiagnozowania zaćmy pacjent najczęściej kierowany jest na operacyjny zabieg usunięcia zaćmy. Należy podkreślić, że cukrzyca jest istotnym czynnikiem, który może zwiększać ryzyko powikłań w trakcie operacji. Zdarza się również, że po przeprowadzeniu operacji następuje rozwój zaćmy wtórnej. 
• Kolejnym rozwiązaniem stosowanym w leczeniu zaćmy cukrzycowej jest chirurgiczne usunięcie zmętniałej soczewki oraz zastąpienie jej taką, o prawidłowej przezierności. 
• W leczeniu stosowana jest również miejscowa laseroterapia, a także doszklistkowe podawanie leków steroidowych. 
• Aby zwiększyć komfort pacjenta używa się również odpowiednio dobranych okularów oraz soczewki kontaktowe. Nie usuwają one źródła problemu, jednak pomagają w polepszeniu jakości widzenia. 

W leczeniu zaćmy cukrzycowej najważniejsza jest odpowiednia profilaktyka. Regularne wykonywane badania wzroku oraz współpraca z diabetologiem pomagają odpowiednio kontrolować poziom cukru we krwi. Wczesne wykrycie nieprawidłowości powstających w obrębie gałki ocznej, pozwala wprowadzić skuteczne leczenie oraz zminimalizować ryzyko rozwinięcia się poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak utrata wzroku.