Spray, pastylki do ssania czy płukanie gardła? Poznaj sposoby na ból gardła
Dodano:

1 kwietnia, 2025
10:54

Rodzaje leków na ból gardła dla dzieci i dorosłych

Preparaty medyczne na ból gardła dostępne są w różnych formach, takich jak np.:

  • spraye: Actusept, Tantum Verde, Benzydamide neo-angin, Envil gardło;
  • pastylki do ssania: Tantum Verde, Gardlox Med, Benzydamide neo-angin, Orofar max, Cholinex, Strepsils;
  • tabletki do ssania: Gardimax medica, Envil gardło;
  • pastylki na gardło na receptę: octeangin (zawiera dichlorowodorek oktenidyny, działający antyseptycznie, niszcząc bakterie obecne w gardle);
  • roztwory do płukania gardła i jamy ustnej: Tantum Verde.

Ze względu na to, że infekcje nie omijają najmłodszych, warto zaznaczyć, że większość leków można podawać dzieciom. Niemniej, przed podaniem należy sprawdzić na ulotce dokładny wiek, od którego można stosować konkretny preparat. Poza tym lepiej nie podawać dzieciom poniżej 4-6 roku życia pastylek do ssania – może się to skończyć zadławieniem. Dlatego u małych dzieci bezpieczniejsze będzie użycie sprayu. 

Potrzebujesz recepty?
Rozpocznij konsultację

Leki na receptę

Jeśli ból głowy, kaszel, czy podrażnienie błony śluzowej, nie ustępują, należy skontaktować się z lekarzem. Specjalista w zależności od przyczyny choroby może zadecydować o przepisaniu leków na receptę, które przyspieszą proces powrotu do zdrowia. 

Antybiotyki

W leczeniu bólu gardła spowodowanego infekcją bakteryjną konieczne może okazać się użycie antybiotyku. Najczęstsza z nich to angina paciorkowcowa wywoływana przez bakterie Streptococcus Pyogenes. Leczenie antybiotykiem jest ważne, ponieważ nieleczona angina może nieść za sobą wiele powikłań. W kuracji wykorzystuje się:

  • penicylinę fenoksymetylową (Ospen, Polcylin) - to podstawa w leczeniu anginy paciorkowcowej;
  • penicylinę benzatynową (Debecylina, Tardocillin) - zaleca się jej jednorazowe podanie w przypadku trudności z przyjmowaniem leków doustnie lub złej współpracy pacjenta; 
  • cefalosporynę I generacji (Duracef), antybiotyki makrolidowe (Sumamed, Klacid) - podaje się je  anginy w przypadku uczulenia na penicylinę fenoksymetylową;
  • klindamycyna (Dalacin C, Clindamycin-MIP 600) - używana w leczeniu zapaleń gardła powodowanych przez bakterie innych niż angina paciorkowcowa.
Przyjmując antybiotyk, pamiętaj o tym, aby stosować go zgodnie z zaleceniami lekarza. Nie kończ antybiotykoterapii wcześniej, nawet jeśli poczujesz ulgę, bo choroba może powrócić, ale bakterie mogą zyskać oporność na dany antybiotyk.
Potrzebujesz recepty?
Rozpocznij konsultację

Jakie substancje czynne zawarte są w lekach na ból gardła?

Wyroby medyczne na ból gardła działają wielokierunkowo: mają za zadanie przede wszystkim złagodzić ból gardła, nawilżyć błonę śluzową i zwalczać jej obrzęk i podrażnienie. Część preparatów wykazuje działanie odkażające, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, z kolei inne są miejscowo znieczulające, przeciwzapalne lub przeciwobrzękowe.

  • Benzydamina – należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych o działaniu przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym, np.: Tantum Verde, Actusept, Benzydamine neo-angin, Gardlox med;
  • Lidokaina – zazwyczaj stosowana w chirurgii, ma działanie miejscowo znieczulające, zawarta jest np. w Orofar max, Gardimax medica, Envil Gardło;
  • Chlorheksydyna – wykazuje działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne, często stosowana jest razem z kwasem askorbinowym, który wspomaga regenerację śluzówek, zawarta np. w Gardimax medica;
  • Chlorek cetylopirydyniowy – działa miejscowo bakteriobójczo i przeciwgrzybiczo, w połączeniu z lidokainą silniej łagodzi ból, np.: Orofar max, Envil Gardło;
  • Salicylan choliny – kolejny z grupy NLPZ, oprócz ich typowego działania
    wykazuje również działanie bakteriobójcze wobec H. influenzae, S. aeruginosa, S. pyogenes, ale nie jest zalecane stosowanie jego jako jedynego leku przeciwbakteryjnego, występuje jako pastylki do ssania Cholinex;
  • Alkohol 2,4-dichlorobenzylowy + amylometakrezol – wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe oraz miejscowo znieczulające, np. Strepsils.

Przed zastosowaniem jakiegokolwiek z tych leków, warto najpierw sprawdzić dołączoną do opakowania ulotkę i stosować lek zgodnie z zaleceniami producenta, pamiętając o nieprzekraczaniu maksymalnej dawki dobowej.

Przeciwwskazania do leków na gardło

Tabletki na gardło są względnie bezpieczne, a główne przeciwwskazania do ich stosowania to uczulenie na substancję czynną lub pomocniczą. Niektóre z nich, które zawierają w składzie aspartam (np. Tantum verde) są przeciwwskazane dla chorych na fenyloketonurię.

Nie zaleca się stosowania wyrobów medycznych na gardło, które zawierają w składzie benzydaminę u chorych na astmę oskrzelową, z uwagi na możliwość wystąpienia skurczu oskrzeli.

Domowe sposoby na ból gardła

Naturalne metody nie będą tak skuteczne, jak użycie leków, ale mogą pomóc w łagodzeniu bólu gardła.

Picie herbaty z miodem i cytryną może załagodzić podrażnienie i przynieść ulgę. Leczenie objawowe mogą wspierać zioła. Wiele z nich wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, antyseptyczne, czy też przeciwzapalne.

Płukanką ziołową przygotowaną z takich ziół jak szałwia, tymianek, rumianek można płukać błonę śluzową jamy ustnej i gardła, co może wspomagać leczenie bólu, obrzęku i podrażnienia. Olejek eteryczny z roztworem soli fizjologicznej można użyć do inhalacji dróg oddechowych. Taka inhalacja może złagodzić podrażnienie śluzówki gardła i nawilżyć je.

FAQ

Jeśli ból gardła utrzymuje się powyżej kilku dni mimo stosowania leków bez recepty, towarzyszy mu wysoka gorączka lub zauważasz na migdałkach biały nalot, powinieneś skonsultować się z lekarzem. Objawy te mogą świadczyć o infekcji bakteryjnej, przy której niezbędny jest antybiotyk.
Podczas ciąży i karmienia piersią bezpieczniejszą opcją na ból gardła są pastylki do ssania z miodem i cytryną, ciepły napój z cytryną i malinami lub syrop z cebuli. Nie zaleca się stosowania Orofar Max, Gardimax Medica, Envil Gardło i innych leków z lidokainą, ani leków takich jak Cholinex lub Strepsils, chyba że lekarz zaleci inaczej.
Lepiej nie łączyć leków z alkoholem z uwagi na możliwość zajścia niebezpiecznych dla zdrowia interakcji.
Są one względnie bezpieczne, jednak jak w przypadku każdego leku, tu również istnieje taka możliwość. Ponadto, gdy leczenie (szczególnie antybiotykiem) chcesz wspomagać inhalacją z ziołowym olejkiem eterycznym lub ziołowym płynem do płukania śluzówek jamy ustnej i gardła, warto skonsultować to z lekarzem.
Zdecydowana większość preparatów na gardło nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów, wyjątek stanowią złożone preparaty na przeziębienie, zawierające np. pseudoefedrynę. Pamiętaj, aby przed przyjęciem każdego leku zapoznać się z jego ulotką.
W serwisie e-recepta.net staramy się by publikowane przez nas informację, były rzetelne i pochodziły ze sprawdzonych źródeł. Należy jednak pamiętać, że niniejszy artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić konsultacji ze specjalistą. Potrzebujesz recepty?
Rozpocznij konsultację

Źródła:

  1. Interna Szczeklika 2024, red. P. Gajewski, Medycyna Praktyczna, Kraków 2024
  2. Citko, Anna. „Zastosowanie oktenidyny w leczeniu stanów zapalnych gardła”. Lek w Polsce, t. 391, nr 12, 2023, s. 25–32.
  3. Rygalski, M. Zawisza, E. „Sprawdzone metody leczenia bólu gardła”. Lek w Polsce, t. 291, nr 8, 2015, s. 12-17.
  4. Właściwości prozdrowotne roślin i ich metabolitów wtórnych. Wydawnictwo Naukowe TYGIEL. Lublin, 2018.
  5. Bożena Skotnicka. Które leki są skuteczne w objawowym leczeniu bólu gardła u dzieci z zapaleniem gardła i migdałków podniebiennych? Komu i kiedy można je zalecać?. Medycyna Praktyczna 2014. https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.6.3.15.
Udostępnij artykuł:
Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację