Spray, pastylki do ssania czy płukanie gardła? Poznaj sposoby na ból gardła
Ból, obrzęk, drapanie lub podrażnienie gardła najczęściej jest wynikiem infekcji górnych dróg oddechowych, spowodowanej przez wirusy. Inna przyczyna to infekcja bakteryjna, najczęściej angina paciorkowcowa. Niezależnie od tego, jaki patogen jest winowajcą choroby, każdy, kto choć raz zmagał się bólem gardła, wie, jak potrafi uprzykrzyć życie – powoduje trudności w mówieniu, połykaniu, a czasem nawet zakłóca spokojny sen. Nie oznacza to jednak, że na dolegliwości trzeba się godzić, ponieważ są sposoby, by efektywnie walczyć z objawami. Na rynku dostępne są skuteczne tabletki na gardło, które nie tylko przynoszą ulgę, ale też wspomagają układ odpornościowy w walce z infekcją. Jak wybrać te najlepsze?
- Rodzaje leków na ból gardła dla dzieci i dorosłych
- Leki na receptę
- Antybiotyki
- Jakie substancje czynne zawarte są w lekach na ból gardła?
- Przeciwwskazania do leków na gardło
- Domowe sposoby na ból gardła
- FAQ
- Kiedy udać się do lekarza?
- Czy mogę brać tabletki na gardło w ciąży i podczas karmienia piersią?
- Czy tabletki na ból gardła mogę łączyć z alkoholem?
- Czy tabletki na gardło wchodzą w interakcje z innymi lekami?
- Czy w trakcie leczenia mogę prowadzić samochód?
Rodzaje leków na ból gardła dla dzieci i dorosłych
Preparaty medyczne na ból gardła dostępne są w różnych formach, takich jak np.:
- spraye: Actusept, Tantum Verde, Benzydamide neo-angin, Envil gardło;
- pastylki do ssania: Tantum Verde, Gardlox Med, Benzydamide neo-angin, Orofar max, Cholinex, Strepsils;
- tabletki do ssania: Gardimax medica, Envil gardło;
- pastylki na gardło na receptę: octeangin (zawiera dichlorowodorek oktenidyny, działający antyseptycznie, niszcząc bakterie obecne w gardle);
- roztwory do płukania gardła i jamy ustnej: Tantum Verde.
Ze względu na to, że infekcje nie omijają najmłodszych, warto zaznaczyć, że większość leków można podawać dzieciom. Niemniej, przed podaniem należy sprawdzić na ulotce dokładny wiek, od którego można stosować konkretny preparat. Poza tym lepiej nie podawać dzieciom poniżej 4-6 roku życia pastylek do ssania – może się to skończyć zadławieniem. Dlatego u małych dzieci bezpieczniejsze będzie użycie sprayu.
Leki na receptę
Jeśli ból głowy, kaszel, czy podrażnienie błony śluzowej, nie ustępują, należy skontaktować się z lekarzem. Specjalista w zależności od przyczyny choroby może zadecydować o przepisaniu leków na receptę, które przyspieszą proces powrotu do zdrowia.
Antybiotyki
W leczeniu bólu gardła spowodowanego infekcją bakteryjną konieczne może okazać się użycie antybiotyku. Najczęstsza z nich to angina paciorkowcowa wywoływana przez bakterie Streptococcus Pyogenes. Leczenie antybiotykiem jest ważne, ponieważ nieleczona angina może nieść za sobą wiele powikłań. W kuracji wykorzystuje się:
- penicylinę fenoksymetylową (Ospen, Polcylin) - to podstawa w leczeniu anginy paciorkowcowej;
- penicylinę benzatynową (Debecylina, Tardocillin) - zaleca się jej jednorazowe podanie w przypadku trudności z przyjmowaniem leków doustnie lub złej współpracy pacjenta;
- cefalosporynę I generacji (Duracef), antybiotyki makrolidowe (Sumamed, Klacid) - podaje się je anginy w przypadku uczulenia na penicylinę fenoksymetylową;
- klindamycyna (Dalacin C, Clindamycin-MIP 600) - używana w leczeniu zapaleń gardła powodowanych przez bakterie innych niż angina paciorkowcowa.
Jakie substancje czynne zawarte są w lekach na ból gardła?
Wyroby medyczne na ból gardła działają wielokierunkowo: mają za zadanie przede wszystkim złagodzić ból gardła, nawilżyć błonę śluzową i zwalczać jej obrzęk i podrażnienie. Część preparatów wykazuje działanie odkażające, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, z kolei inne są miejscowo znieczulające, przeciwzapalne lub przeciwobrzękowe.
- Benzydamina – należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych o działaniu przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym, np.: Tantum Verde, Actusept, Benzydamine neo-angin, Gardlox med;
- Lidokaina – zazwyczaj stosowana w chirurgii, ma działanie miejscowo znieczulające, zawarta jest np. w Orofar max, Gardimax medica, Envil Gardło;
- Chlorheksydyna – wykazuje działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne, często stosowana jest razem z kwasem askorbinowym, który wspomaga regenerację śluzówek, zawarta np. w Gardimax medica;
- Chlorek cetylopirydyniowy – działa miejscowo bakteriobójczo i przeciwgrzybiczo, w połączeniu z lidokainą silniej łagodzi ból, np.: Orofar max, Envil Gardło;
- Salicylan choliny – kolejny z grupy NLPZ, oprócz ich typowego działania
wykazuje również działanie bakteriobójcze wobec H. influenzae, S. aeruginosa, S. pyogenes, ale nie jest zalecane stosowanie jego jako jedynego leku przeciwbakteryjnego, występuje jako pastylki do ssania Cholinex; - Alkohol 2,4-dichlorobenzylowy + amylometakrezol – wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe oraz miejscowo znieczulające, np. Strepsils.
Przed zastosowaniem jakiegokolwiek z tych leków, warto najpierw sprawdzić dołączoną do opakowania ulotkę i stosować lek zgodnie z zaleceniami producenta, pamiętając o nieprzekraczaniu maksymalnej dawki dobowej.
Przeciwwskazania do leków na gardło
Tabletki na gardło są względnie bezpieczne, a główne przeciwwskazania do ich stosowania to uczulenie na substancję czynną lub pomocniczą. Niektóre z nich, które zawierają w składzie aspartam (np. Tantum verde) są przeciwwskazane dla chorych na fenyloketonurię.
Nie zaleca się stosowania wyrobów medycznych na gardło, które zawierają w składzie benzydaminę u chorych na astmę oskrzelową, z uwagi na możliwość wystąpienia skurczu oskrzeli.
Domowe sposoby na ból gardła
Naturalne metody nie będą tak skuteczne, jak użycie leków, ale mogą pomóc w łagodzeniu bólu gardła.
Picie herbaty z miodem i cytryną może załagodzić podrażnienie i przynieść ulgę. Leczenie objawowe mogą wspierać zioła. Wiele z nich wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, antyseptyczne, czy też przeciwzapalne.
Płukanką ziołową przygotowaną z takich ziół jak szałwia, tymianek, rumianek można płukać błonę śluzową jamy ustnej i gardła, co może wspomagać leczenie bólu, obrzęku i podrażnienia. Olejek eteryczny z roztworem soli fizjologicznej można użyć do inhalacji dróg oddechowych. Taka inhalacja może złagodzić podrażnienie śluzówki gardła i nawilżyć je.
FAQ
Kiedy udać się do lekarza?
Czy mogę brać tabletki na gardło w ciąży i podczas karmienia piersią?
Czy tabletki na ból gardła mogę łączyć z alkoholem?
Czy tabletki na gardło wchodzą w interakcje z innymi lekami?
Czy w trakcie leczenia mogę prowadzić samochód?
Źródła:
- Interna Szczeklika 2024, red. P. Gajewski, Medycyna Praktyczna, Kraków 2024
- Citko, Anna. „Zastosowanie oktenidyny w leczeniu stanów zapalnych gardła”. Lek w Polsce, t. 391, nr 12, 2023, s. 25–32.
- Rygalski, M. Zawisza, E. „Sprawdzone metody leczenia bólu gardła”. Lek w Polsce, t. 291, nr 8, 2015, s. 12-17.
- Właściwości prozdrowotne roślin i ich metabolitów wtórnych. Wydawnictwo Naukowe TYGIEL. Lublin, 2018.
- Bożena Skotnicka. Które leki są skuteczne w objawowym leczeniu bólu gardła u dzieci z zapaleniem gardła i migdałków podniebiennych? Komu i kiedy można je zalecać?. Medycyna Praktyczna 2014. https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.6.3.15.
- Bakteryjne zapalenie gardła - przyczyny, objawy, leczenie
- Ciągła flegma w gardle i chrząkanie – co oznacza? Jak leczyć?
- Ostre zapalenie gardła: przyczyny, objawy i leczenie zapalenia
- Ostry ból gardła przy przełykaniu bez gorączki — co jest przyczyną? Jak załagodzić ból gardła?
- Suchy kaszel i drapanie w gardle: przyczyny i metody leczenia