Leki na kamienie żółciowe — jaki preparat pomoże pozbyć się kamieni?

Kamienie żółciowe — czym są? 

Pęcherzyk żółciowy, przez wielu błędnie nazywany woreczkiem żółciowym, to niewielki narząd będący częścią układu pokarmowego, którego główną funkcją jest magazynowanie i zagęszczanie żółci produkowanej przez wątrobę. Zdarza się, że z żółci zaczynają wytrącać się złogi: cholesterolu, bilirubiny, białka, albo wapnia, co może powodować kamicę pęcherzyka żółciowego lub zapalenie dróg żółciowych w zależności od tego, gdzie umiejscowiły się wspomniane złogi. Proces ten jest ułatwiony, gdy zablokowaniu ulega przepływ żółci, co może wystąpić w przypadku zmniejszonej kurczliwości pęcherzyka lub zaburzonego opróżniania pęcherzyka.

Czynniki ryzyka

Na wystąpienie najczęstszej postaci kamicy, tj. kamicy cholesterolowej, narażone są szczególnie kobiety powyżej 40 roku życia. Dodatkowymi czynnikami ryzyka są:

• zmniejszenie wydzielania kwasów żółciowych,
• zaburzenia wchłaniania kwasów żółciowych w jelitach,
• otyłość,
• zbyt wysoki poziom trójglicerydów we krwi, wynikający z nieodpowiedniej diety lub predyspozycji rodzinnych, a także
• przyjmowanie leków, na przykład doustnej antykoncepcji hormonalnej, czy niektórych antybiotyków.

Objawy kamicy żółciowej

U większości, bo aż 80% pacjentów kamica pęcherzykowa przebiega bezobjawowo. U pozostałej części chorych, dolegliwości mogą przybierać, postać kolki żółciowej, pojawiającej się w efekcie zamknięcia światła przewodów żółciowych przez złóg. Atak kolki manifestuje się przeważnie jako ostry ból brzucha, występujący po zjedzeniu potraw smażonych lub tłustych.

Dyskomfort zlokalizowany jest w prawym podżebrzu lub nadbrzuszu środkowym i utrzymuje się przeważnie od 30 minut do 5 godzin, przy czym może promieniować aż do prawego barku, lub łopatki. Zamknięcie ujścia przewodu pęcherzykowego przez złóg może spowodować także: 

• wzdęcia;
• nudności i wymioty;
• zgagę;
• dreszcze. 

Leki na kamienie żółciowe — wskazania

Leczenie farmakologiczne kamicy żółciowej stosuje się w określonych sytuacjach i ma na celu złagodzenie objawów, a w niektórych przypadkach nawet rozpuszczenie kamieni żółciowych.

Leki przeciwbólowe

Żeby uśmierzyć ból można, zastosować niesteroidowe leki przeciwzapalne (Ibuprofen,  Voltaren Express, Ketonal Active), lub paracetamol (Apap, Calpol, Panadol) - tabletki dostępne są w każdej aptece i nie wymagają recepty. Jeśli ból jest bardzo silny, lekarze przepisują opioidy np. buprenorfinę (Bunondol, Bunorfin).

Co ważne: nie stosuje się morfiny, ponieważ ta może wywołać skurcz zwieracza Oddiego, a w rezultacie intensyfikować dolegliwości i prowadzić do uszkodzeń układu pokarmowego.

Leki rozkurczowe

Leki rozkurczowe w kamicy żółciowej stosuje się w celu złagodzenia bólu poprzez zmniejszenie napięcia mięśni gładkich w drogach żółciowych, co ułatwia przepływ żółci i zmniejsza ryzyko zablokowania przez kamienie. 

W leczeniu kamicy stosuje się leki rozkurczowe zawierające następujące substancje czynne: 

• drotawerynę – No-Spa Forte; 
• hiosycynę – (przy ostrym bólu może być podawana w postaci iniekcji: Buscolysin, Scopolamine butylbromide Kalceks);
• papawerynę – Papaverinum Hydrochloricum WZF, Papaweryny Chlorowodorek.

Kwas ursodeoksycholowy 

Co prawda doustnie podawany kwas ursodeoksycholowy  (Proursan, Ursopol, Ursofalk) zmienia skład żółci i może spowodować rozpuszczanie kamieni cholesterolowych. Jednak ze względu na niezadowalające wyniki leczenia i częste nawroty choroby, leczenie kwasem ursodeoksycholowym jest coraz rzadziej proponowane pacjentom.

Przeciwwskazania do terapii kwasem ursodeoksycholowym obejmują złogi barwnikowe, złogi uwapnione, mnogie złogi, ciążę, nadmierna masa ciała, duże złogi, choroby wątroby. Co ciekawe lek można stosować  profilaktycznie, np. podczas szybkiej utraty masy ciała, która uznawana jest za czynnik sprzyjający kamicy żółciowej. 

Środki wzmagające produkcję żółci

Hymekromon to lek, który działa rozkurczowo na drogi żółciowe, zwiększa produkcję i przepływ żółci. Dostępny jest na receptę (np. Cholestil), jak i bez recepty (np. Cholestil Max). Stosuje się go w celu złagodzenia dolegliwości związanych ze skurczami dróg żółciowych, takich jak ból brzucha, nudności i problemy z trawieniem. Często jest zalecany po operacji usunięcia pęcherzyka żółciowego, a także w przypadku braku apetytu, nudności i zaparć spowodowanych niedostatecznym wydzielaniem żółci. 

Leki na kamienie żółciowe bez recepty 

Żeby zmniejszyć ból, można zażywać wymienione już NLPZ lub srodki z paracetamolem. Z kolei leki rozkurczowe dostępne bez recepty to np. No-Spa, No- Spa Max, Scopolan.  Pacjenci często wybierają także preparaty zawierające wyciągi roślinne (np. Boldaloin, Cynarex) i suplementy diety (np. Travisto, Verdin Complexx). 

Operacyjne usuwanie kamieni żółciowych

A co jeśli kamienie są liczne, ból nie chce ustępować, innymi słowy rozwija się ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego, lub gdy istnieje ryzyko ciężkich powikłań, lub raka pęcherzyka?

W takich przypadkach wskazana jest operacja, polegająca na całkowitym wycięciu narządu. Najczęściej wykonywana jest laparoskopowo: chirurg dokonuje kilku niewielkich nacięć na brzuchu, przez które wprowadza narzędzia i kamerę. Zabieg trwa relatywnie krótko, cechuje się dużą efektywnością, a pacjenci szybko powracają do zdrowia.

Rzadziej m.in.: przy bardzo dużych kamieniach, poważnych zapaleniach, w trakcie ciąży lub w razie innych przeciwwskazań, specjaliści przeprowadzają cholecystektomię otwartą, polegającą na wykonaniu kilkunastocentymetrowego nacięcia w prawym górnym kwadrancie brzucha, przez które usuwany jest pęcherzyk żółciowy.  

Zalecenia dietetyczne dla osób z kamicą żółciową

Jak wspomniano wcześniej, w przypadku kamicy żółciowej ogromne znaczenie ma dieta. Jadłospis powinien być lekkostrawny, co oznacza, że:

• nie powinno się spożywać tłustych potraw, które obciążają układ trawienny i mogą powodować skurcze pęcherzyka żółciowego;
• należy jeść dużo błonnika, czyli dużo warzyw, owoców, pełnoziarnistych produktów zbożowych i nasion. Błonnik pomaga w trawieniu, przyniając się do poprawy funkcjonowania układu pokarmowego i zapobiegania tworzeniu się kamieni żółciowych;
• trzeba unikać długich przerw między posiłkami, a zamiast tego jeść regularnie w równych odstępach czasu i zrezygnować z obfitych posiłków;
• należy zwrócić szczególną uwagę na higienę spożywanych posiłków, aby nie dopuścić do infekcji pokarmowych i biegunek – np. sprawdzać terminy ważności produktów, nie jeść składników wielokrotnie zamrażanych;
• zaleca się, by wypić przynajmniej 2000 ml wody każdego dnia, czyli ok. 8 szklanek.

Przy okazji warto dbać o aktywność fizyczną – przynajmniej raz dziennie wyjść na spacer i chociaż przez 150 minut w tygodniu uprawiać ulubiony sport. 

FAQ