Jakie są leki na pasożyty ludzkie? Dowiedz się, jak pozbyć się pasożytów z organizmu
Zakażenia pasożytnicze są powszechniejsze, niż mogłoby się wydawać, gdyż układ pokarmowy człowieka jest idealnym środowiskiem do rozwoju większości pasożytów. Poza tym obecność pasożytów w ciele człowieka przez długi czas może pozostać niezauważana, co zdecydowanie utrudnia diagnozę i opóźnia terapię. Co robić w przypadku zakażenia? Jakie są skuteczne leki przeciwpasożytnicze na owsicę i inne choroby pasożytnicze? Jakie środki dostępne są wyłącznie po okazaniu recepty, a jakie jej nie wymagają?
- Czym są pasożyty? Jakie są rodzaje pasożytów i jak można się zarazić?
- Co może sugerować obecność robaków w układzie pokarmowym?
- Czy w aptece są dostępne leki na pasożyty ludzkie bez recepty?
- Leczenie zakażenia pasożytami lekami na receptę – jakie skutki uboczne, jak dawkować?
- Suplementy diety i preparaty z ziół a odrobaczanie organizmu
- FAQ – nowy lek na pasożyty, pytania pacjentów
- Które tabletki na pasożyty można przyjmować podczas ciąży?
- Czy podczas walki z pasożytami można spożywać alkohol?
- Jak nie zarazić się pasożytami?
- Jak diagnozować zakażenie pasożytnicze?
Czym są pasożyty? Jakie są rodzaje pasożytów i jak można się zarazić?
Pasożyty to organizmy cudzożywne. Żyją w organizmie żywiciela i stamtąd też pobierają pokarm. Pasożytami można zarazić się najczęściej drogą pokarmową, w zależności od rodzaju pasożyta przez skażone ręce po kontakcie z zakażoną osobą, w wyniku spożycia skażonego pokarmu (niemyte warzywa i owoce, surowe lub półsurowe mięso i ryby) lub rzadziej po spożyciu skażonej wody.
Do pasożytów, które najczęściej atakują organizm, zalicza się m.in.:
- obleńce (glista ludzka, owsik),
- płazińce (tasiemce),
- pierwotniaki (lamblie, pełzaki).
Co może sugerować obecność robaków w układzie pokarmowym?
Zanim przejdziemy do leczenia, warto wspomnieć o tym, jakie objawy mogą mówić o obecności pasożytów w organizmie. Pasożyty bytują najczęściej w układzie trawiennym — jelicie cienkim lub grubym, więc objawy dotyczą właśnie tej części organizmu. U zakażonych pacjentów najczęściej występują: bóle brzucha, biegunka (czasem z domieszką śluzu lub krwi), utrata masy ciała, czy świąd odbytu.
Czy w aptece są dostępne leki na pasożyty ludzkie bez recepty?
Obecnie dostępny jest jeden lek na pasożyty bez recepty – pyrantel. Aby go dostać, nie potrzebujemy wyniku potwierdzającego rozpoznanie, jednak warto je posiadać. Zapobiegnie to zbędnemu stosowaniu pyrantelu, czego powinno się unikać — jak każdy lek, może on wykazywać działania niepożądane.
Preparaty z pyrantelem (Pyrantelum OWIX) dostępne są w postaci tabletek lub zawiesiny. Pyrantelum powoduje paraliż mięśni pasożytów, co ułatwia ich wydalenie z układu pokarmowego. To lek pierwszego wyboru w leczeniu owsicy i lek drugiego wyboru w leczeniu glistnicy. Może być stosowany od 2 roku życia, a u kobiet w ciąży wyłącznie w sytuacji, gdy korzyści dla matki przewyższają ryzyko zagrożenie dla płodu.
Do działań niepożądanych należą głównie dolegliwości ze strony układu pokarmowego: brak apetytu, nudności, wymioty, biegunkę. Powinno się unikać stosowania u chorych z niewydolnością wątroby.
Jak dawkować pyrantel? Wystarczy jedna dawka leku 10-11 mg/kg masy ciała, którą należy powtórzyć po 2-3 tygodniach. W przypadku owsicy należy leczeniu, należy poddać całą rodzinę.
Leczenie zakażenia pasożytami lekami na receptę – jakie skutki uboczne, jak dawkować?
Zdecydowana większość preparatów na pasożyty to leki na receptę, które stosuje się doustnie. Lekarz wystawi receptę po przeprowadzonej diagnostyce parazytologicznej.
Mebendazol (Vermox) to lek w formie tabletek stosowany w leczeniu zakażenia robakami obłymi (inaczej nicienie, m.in. owsiki, glisty), może być stosowany u dzieci powyżej 2 roku życia i jest lekiem pierwszego wyboru w leczeniu glistnicy. Zaburza przyswajanie glukozy przez pasożyty, doprowadzając do ich śmierci. Dawkowanie u dzieci i osób dorosłych jest takie samo: 100 mg jednorazowo w przypadku owsicy, przy czym dawkę trzeba powtórzyć po 2-4 tygodniach. Podczas leczenia glistnicy preparat należy przyjmować 2 razy dziennie przez 3 dni. Rzadko powoduje działania uboczne, a jeśli już takowe wystąpią, dotyczą najczęściej przewodu pokarmowego (bóle brzucha, biegunka).
Albendazol (Zentel) działa w sposób podobny do mebendazolu – hamuje wchłanianie glukozy przez pasożyty, w wyniku czego umierają i zostają usunięte z ciała człowieka. Również jego spektrum działania jest podobne do mebendazolu – skutecznie zwalcza on obleńce. Stosowany w dawce 400 mg jednorazowo, a w przypadku tasiemczycy 400 mg raz dziennie przez 3 dni.
Tynidazol (Tinidazolum Polpharma) uszkadza i hamuje syntezę DNA pasożyta. Jest skuteczny w zwalczaniu pasożytów takich jak niektóre pierwotniaki (Giardia lamblia, rzęsistek pochwowy), niektóre pełzaki (np. E. histolytica), a nawet niektóre bakterie. Dawkowanie różni się w zależności od zwalczanego pasożyta. Preparat może powodować działania niepożądane ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty, brak łaknienia, biegunka, bóle brzucha, metaliczny smak w ustach), zawroty i ból głowy, reakcje alergiczne.
Metronidazol (Metronidazol Polpharma) - spektrum i mechanizm działania podobne do tynidazolu. Stosowana dawka zależy od zwalczanego patogenu. Podczas leczenia metronidazolem należy zachować ostrożność u osób z czynną chorobą układu nerwowego (np. padaczką), ciężką niewydolnością wątroby, u osób leczonych glikokortykosteroidami oraz w przypadku zaburzeń w morfologii krwi. Metronidazol wchodzi w wiele interakcji z lekami (np. litem, karbamazepiną, amiodaronem, cymetydyną, cyklosporyną).
Prazykwantel jest używany do pozbywania się z organizmu niektórych płazińców (głównie tasiemców). Powoduje paraliż mięśni robaka, co pozwala na jego wydalenie. Dawka lecznicza to 5-10 mg preparatu na kg masy ciała podane jednorazowo.
Suplementy diety i preparaty z ziół a odrobaczanie organizmu
Niektórzy, aby wspomagać oczyszczanie organizmu z pasożytów, stosują preparaty ziołowe. Wybrane źródła mówią o tym, że rośliny takie jak tymianek, mięta, kolendra, kminek, ziele bylicy piołunu, łupina orzecha włoskiego czy czarnuszka mogą wykazywać pewne działanie skierowane przeciwko pasożytom. Te dane nie są jednak wystarczające i aby skutecznie odrobaczyć organizm, warto skonsultować się z lekarzem, który zaleci sprawdzony preparat leczniczy.
FAQ – nowy lek na pasożyty, pytania pacjentów
Które tabletki na pasożyty można przyjmować podczas ciąży?
Czy podczas walki z pasożytami można spożywać alkohol?
Jak nie zarazić się pasożytami?
Jak diagnozować zakażenie pasożytnicze?
Źródła:
- Interna Szczeklika 2024, red. P. Gajewski, Medycyna Praktyczna, Kraków 2024.
- Farmakologia i Toksykologia MUTSCHLER IV WYDANIE. 2015. Wydawnictwo MedPharm.
- https://drblecha.pl/images/publikacje/Wspoldzialanie_produktow_pochodzenia_naturalnego_w_eliminacji_pasozytow_jelitowych.pdf.
- Własienko A, Kuchar E. Diagnosis, treatment and prevention of the most common parasitic diseases in children: current problems of the pediatrician and family doctor. Lekarz POZ. 2017;3(2):154-160.
- Pasożyty w organizmie – jak wyglądają objawy, możliwe sposoby leczenia
- Leki osłonowe na żołądek – jakie tabletki i probiotyki warto stosować?
- Lek na owsiki dla dzieci i dorosłych — przegląd stosowanych leków (zawiesina, leki doustne)
- Grejpfrut a leki: jakie leki wchodzą w interakcje z tym owocem?
- Czy przed badaniem krwi można brać leki?