Jakie są leki na pasożyty ludzkie? Dowiedz się, jak pozbyć się pasożytów z organizmu
Dodano:

25 kwietnia, 2025
12:28

Czym są pasożyty? Jakie są rodzaje pasożytów i jak można się zarazić?

Pasożyty to organizmy cudzożywne. Żyją w organizmie żywiciela i stamtąd też pobierają pokarm. Pasożytami można zarazić się najczęściej drogą pokarmową, w zależności od rodzaju pasożyta przez skażone ręce po kontakcie z zakażoną osobą, w wyniku spożycia skażonego pokarmu (niemyte warzywa i owoce, surowe lub półsurowe mięso i ryby) lub rzadziej po spożyciu skażonej wody.

Do pasożytów, które najczęściej atakują organizm, zalicza się m.in.:

  • obleńce (glista ludzka, owsik),
  • płazińce (tasiemce),
  • pierwotniaki (lamblie, pełzaki).

Co może sugerować obecność robaków w układzie pokarmowym?

Zanim przejdziemy do leczenia, warto wspomnieć o tym, jakie objawy mogą mówić o obecności pasożytów w organizmie. Pasożyty bytują najczęściej w układzie trawiennym — jelicie cienkim lub grubym, więc objawy dotyczą właśnie tej części organizmu. U zakażonych pacjentów najczęściej występują: bóle brzucha, biegunka (czasem z domieszką śluzu lub krwi), utrata masy ciała, czy świąd odbytu.

Potrzebujesz recepty?
Rozpocznij konsultację

Czy w aptece są dostępne leki na pasożyty ludzkie bez recepty?

Obecnie dostępny jest jeden lek na pasożyty bez recepty – pyrantel. Aby go dostać, nie potrzebujemy wyniku potwierdzającego rozpoznanie, jednak warto je posiadać. Zapobiegnie to zbędnemu stosowaniu pyrantelu, czego powinno się unikać — jak każdy lek, może on wykazywać działania niepożądane.

Preparaty z pyrantelem (Pyrantelum OWIX) dostępne są w postaci tabletek lub zawiesiny. Pyrantelum powoduje paraliż mięśni pasożytów, co ułatwia ich wydalenie z układu pokarmowego. To lek pierwszego wyboru w leczeniu owsicy i lek drugiego wyboru w leczeniu glistnicy. Może być stosowany od 2 roku życia, a u kobiet w ciąży wyłącznie w sytuacji, gdy korzyści dla matki przewyższają ryzyko zagrożenie dla płodu.

Do działań niepożądanych należą głównie dolegliwości ze strony układu pokarmowego: brak apetytu, nudności, wymioty, biegunkę. Powinno się unikać stosowania u chorych z niewydolnością wątroby.

Jak dawkować pyrantel? Wystarczy jedna dawka leku 10-11 mg/kg masy ciała, którą należy powtórzyć po 2-3 tygodniach. W przypadku owsicy należy leczeniu, należy poddać całą rodzinę.

Potrzebujesz recepty?
Rozpocznij konsultację

Leczenie zakażenia pasożytami lekami na receptę – jakie skutki uboczne, jak dawkować?

Zdecydowana większość preparatów na pasożyty to leki na receptę, które stosuje się doustnie. Lekarz wystawi receptę po przeprowadzonej diagnostyce parazytologicznej. 

Mebendazol (Vermox) to lek w formie tabletek stosowany w leczeniu zakażenia robakami obłymi (inaczej nicienie, m.in. owsiki, glisty), może być stosowany u dzieci powyżej 2 roku życia i jest lekiem pierwszego wyboru w leczeniu glistnicy. Zaburza przyswajanie glukozy przez pasożyty, doprowadzając do ich śmierci. Dawkowanie u dzieci i osób dorosłych jest takie samo: 100 mg jednorazowo w przypadku owsicy, przy czym dawkę trzeba powtórzyć po 2-4 tygodniach. Podczas leczenia glistnicy preparat należy przyjmować 2 razy dziennie przez 3 dni. Rzadko powoduje działania uboczne, a jeśli już takowe wystąpią, dotyczą najczęściej przewodu pokarmowego (bóle brzucha, biegunka).

Albendazol (Zentel) działa w sposób podobny do mebendazolu – hamuje wchłanianie glukozy przez pasożyty, w wyniku czego umierają i zostają usunięte z ciała człowieka. Również jego spektrum działania jest podobne do mebendazolu – skutecznie zwalcza on obleńce. Stosowany w dawce 400 mg jednorazowo, a w przypadku tasiemczycy 400 mg raz dziennie przez 3 dni.

Tynidazol (Tinidazolum Polpharma) uszkadza i hamuje syntezę DNA pasożyta. Jest skuteczny w zwalczaniu pasożytów takich jak niektóre pierwotniaki (Giardia lamblia, rzęsistek pochwowy), niektóre pełzaki (np. E. histolytica), a nawet niektóre bakterie. Dawkowanie różni się w zależności od zwalczanego pasożyta. Preparat może powodować działania niepożądane ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty, brak łaknienia, biegunka, bóle brzucha, metaliczny smak w ustach), zawroty i ból głowy, reakcje alergiczne. 

Metronidazol (Metronidazol Polpharma) - spektrum i mechanizm działania podobne do tynidazolu. Stosowana dawka zależy od zwalczanego patogenu. Podczas leczenia metronidazolem należy zachować ostrożność u osób z czynną chorobą układu nerwowego (np. padaczką), ciężką niewydolnością wątroby, u osób leczonych glikokortykosteroidami oraz w przypadku zaburzeń w morfologii krwi. Metronidazol wchodzi w wiele interakcji z lekami (np. litem, karbamazepiną, amiodaronem, cymetydyną, cyklosporyną).

Prazykwantel jest używany do pozbywania się z organizmu niektórych płazińców (głównie tasiemców). Powoduje paraliż mięśni robaka, co pozwala na jego wydalenie. Dawka lecznicza to 5-10 mg preparatu na kg masy ciała podane jednorazowo.

Suplementy diety i preparaty z ziół a odrobaczanie organizmu

Niektórzy, aby wspomagać oczyszczanie organizmu z pasożytów, stosują preparaty ziołowe. Wybrane źródła mówią o tym, że rośliny takie jak tymianek, mięta, kolendra, kminek, ziele bylicy piołunu, łupina orzecha włoskiego czy czarnuszka mogą wykazywać pewne działanie skierowane przeciwko pasożytom. Te dane nie są jednak wystarczające i aby skutecznie odrobaczyć organizm, warto skonsultować się z lekarzem, który zaleci sprawdzony preparat leczniczy.

FAQ – nowy lek na pasożyty, pytania pacjentów

W przypadku zakażenia ciężarnej, do leczenia zazwyczaj wybierany jest pyrantel. Albendazolu i mebendazolu nie należy stosować podczas ciąży i karmienia piersią. Metronidazol i tynidazol mogą być stosowane wyłącznie w sytuacjach, gdy korzyści dla matki są wyższe niż ryzyko dla płodu.
Alkoholu nie powinno łączyć się z żadnym lekiem. Szczególnie w trakcie terapii tynidazolem i metronidazolem jest to bezwzględnie przeciwwskazane, ponieważ grozi wystąpieniem reakcji disulfiramowej.
Jako że do zakażenia pasożytami najczęściej dochodzi drogą pokarmową, ryzyko zachorowania wzrasta przy nieprzestrzeganiu higieny osobistej. Aby zapobiegać zakażeniu pasożytami, należy pamiętać o myciu rąk oraz warzyw i owoców, a także unikać spożywania surowego mięsa i ryb. Zdrowa dieta pomoże utrzymać prawidłową mikroflorę jelitową, co utrudni pasożytom rozwój.
Aby potwierdzić zakażenie pasożytami jelitowymi, przeprowadza się badanie kału w laboratorium medycznym. Polega na wykryciu w kale dorosłego osobnika lub jego form rozwojowych.
W serwisie e-recepta.net staramy się by publikowane przez nas informację, były rzetelne i pochodziły ze sprawdzonych źródeł. Należy jednak pamiętać, że niniejszy artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić konsultacji ze specjalistą. Potrzebujesz recepty?
Rozpocznij konsultację

Źródła:

  1. Interna Szczeklika 2024, red. P. Gajewski, Medycyna Praktyczna, Kraków 2024.
  2. Farmakologia i Toksykologia MUTSCHLER IV WYDANIE. 2015. Wydawnictwo MedPharm.
  3. https://drblecha.pl/images/publikacje/Wspoldzialanie_produktow_pochodzenia_naturalnego_w_eliminacji_pasozytow_jelitowych.pdf.
  4. Własienko A, Kuchar E. Diagnosis, treatment and prevention of the most common parasitic diseases in children: current problems of the pediatrician and family doctor. Lekarz POZ. 2017;3(2):154-160.
Udostępnij artykuł:
Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację