Inhibitory pompy protonowej – poznaj wskazania do stosowania leków z grupy IPP
Dodano:

3 lipca, 2025
10:32

Jak działają leki IPP?

Leki IPP działają hamująco na proces wydzielania jonów wodoru (H+) przez komórki okładzinowe w żołądku (komórki biorące udział w produkcji kwasu solnego). Jony H+ to składnik kwasu żołądkowego, tak więc zmniejszenie ich wydzielania, zmniejsza ilość kwasu solnego w żołądku. Efektem tego jest ułatwienie gojenia się nadżerek i wrzodów, ustąpienie objawów związanych z nadkwasotą oraz poprawa komfortu życia chorych.

Potrzebujesz recepty?
Rozpocznij konsultację

Inhibitory pompy protonowej – leki zaliczane do grupy

Do grupy IPP zalicza się leki takie jak:

Omeprazol

  • Agastin,
  • Bioprazol,
  • Helicid,
  • Polprazol,
  • Prazol,
  • Ultop.

Pantoprazol:

  • Anesteloc,
  • Contix,
  • Gerdin,
  • IPP,
  • Nolpaza,
  • Ozzion,
  • Ranloc.

Esomeprazol:

  • Emanera,
  • Helides,
  • Mesopral,
  • Stomezul,
  • Texibax.

Rabeprazol:

  • Zulbex.

Lansoprazol:

  • Lanzul,
  • Zalanzo.
Potrzebujesz recepty?
Rozpocznij konsultację

Wskazania do stosowania inhibitorów pompy protonowej

Leki IPP stosowane są w następujących celach:

  • Leczenie wrzodów żołądka i dwunastnicy — wspomagają gojenie, zapobiega nawrotom.
  • Choroba refluksowa przełyku (GERD) i refluksowego zapalenia przełyku — łagodzą objawy zgagi, cofania się treści pokarmowej.
  • Eradykacja Helicobacter pylori — w połączeniu z bizmutem i antybiotykami.
  • Zapalenie błony śluzowej żołądka.
  • Zespół Zollingera-Ellisona.
  • Profilaktyka uszkodzeń żołądka przy długotrwałej terapii NLPZ.
  • Profilaktyka zachłystowego zapalenia płuc przed znieczuleniem ogólnym u pacjentów, u których istnieje ryzyko aspiracji treści żołądka.

Leki z grupy IPP dawkowanie

  • Omeprazol 20-40 mg 1x na dobę, rano przed pierwszym posiłkiem.
  • Pantoprazol 40 mg 1x na dobę, rano, wyjątkowo 40mg 2x na dobę.
  • Esomeprazol 20-40 mg 1x na dobę.
  • Lanzoprazol 15-30 mg 1x na dobę rano, na czczo.
  • Rabeprazol najczęściej 10-20 mg 1x na dobę.

Inhibitory pompy protonowej skutki uboczne

IPP są uważane za bezpieczne leki, jednak mogą powodować działania niepożądane, szczególnie ich długotrwałe stosowanie. Najczęstsze działania niepożądane to m.in.:

  • bóle głowy
  • bóle brzucha, wzdęcia, nudności, wymioty, biegunka lub zaparcia, dyskomfort w nadbrzuszu
  • zaburzenia snu
  • reakcje alergiczne (np. wysypka)
  • osteoporoza i złamanie biodra, nadgarstka lub kręgosłupa
  • suchość w jamie ustnej i gardle.

Długotrwałe stosowanie IPP a zmniejszenie wchłaniania witaminy B12

Długotrwałe stosowanie inhibitorów pompy protonowej może wpływać na wchłanianie składników odżywczych, szczególnie witaminy B12 — jej absorbowanie może być obniżone, a to może przyczyniać się do zwiększonego ryzyka anemii.

Długotrwałe stosowanie IPP a zakażenie Clostridium difficile

Długotrwałe przyjmowanie IPP i zmniejszenie wydzielania kwasu żołądkowego może przyczyniać się do przerostu flory bakteryjnej jelita i rozwoju zakażeń bakteryjnych, szczególnie powodowanych przez Clostridium difficile. Ponadto mówi się także o zwiększonym ryzyku zapalenia płuc.

Pamiętaj, aby nie odstawiać samodzielnie leków, a wystąpienie niepokojących objawów zgłaszaj swojemu lekarzowi.

Efekt z odbicia

Po przerwaniu długotrwałego stosowania IPP może dojść do tzw. efektu z odbicia — zwiększenia wydzielania kwasu żołądkowego.

Interakcje IPP z innymi lekami

  • Poprzez zmniejszenie kwaśności soku żołądkowego, IPP mogą zaburzać wchłanianie innych preparatów, których wchłanianie zależy od pH soku żołądkowego, np. leków przeciwgrzybiczych (ketokonazol, itrakonazol) — zmniejszenie wchłaniania.
  • Jednoczesne stosowanie omeprazolu lub esomeprazolu i klopidogrelu (np. Plavix) powoduje zmniejszenie działania klopidogrelu.
  • Omeprazol może wydłużać działanie leków ulegających rozkładowi poprzez wątrobowy enzym cytochrom CYP2C19 — wydłużenie działania diazepamu, warfaryny, fenytoiny, imipraminy.
  • Omeprazol zwiększa stężenie klarytromycyny i erytromycyny.
  • Omeprazol, esomeprazol i lanzoprazol zwiększają stężenie takrolimusu.
  • Lanzoprazol powoduje zmniejszenie stężenia teofiliny w organizmie.

Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia interakcji, powiadom lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach.

IPP dostępne bez recepty

Większość preparatów IPP dostępna jest za okazaniem recepty, jednak aby kupić niektóre z nich, nie jest ona wymagana. Oto one:

Pantoprazol: Anesteloc Max, Contix ZRD, Controloc Control, Gerdin Max, Nolpaza Control, Pantoprazol Teva, Panzol Pro, Ranloc Med.

Omeprazol: Bioprazol Bio Max, Goprazol Max, Helicid Max, Ortanol Max, Polprazol Max, Relumo.

Esomeprazol: Esomeprazol Alugastrin.

FAQ

Odpowiedź brzmi: tak. Inhibitory pompy protonowej nie wpływają na zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Alkohol nie wchodzi w interakcje z IPP, jednak nie zaleca się jego spożywania, ponieważ może on nasilać dolegliwości.
Nie zaleca się stosowania IPP w ciąży, chyba, że lekarz zaleci inaczej.
W serwisie e-recepta.net staramy się by publikowane przez nas informację, były rzetelne i pochodziły ze sprawdzonych źródeł. Należy jednak pamiętać, że niniejszy artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić konsultacji ze specjalistą. Potrzebujesz recepty?
Rozpocznij konsultację

Źródła:

  1. Korbut R. Farmakologia. Wyd.2. PZWL; 2017.
  2. Okopień B., Mirowska-Guzel D. Farmakologia Rang i Dale. Wyd. 9. Edra Urban & Partner; 2021
  3. ChPL: omeprazol, pantoprazol, esomeprazol, lanzoprazol, rabeprazol
  4. Kazberuk M. et al.: Nadużywanie inhibitorów pompy protonowej i jego konsekwencje. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 2016, 70: 1112-1116.
  5. Wocial T.:  O czym warto pamiętać, stosując przewlekle inhibitory pompy protonowej?. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2013, 9.2: 126-132.
Udostępnij artykuł:
Potrzebujesz recepty?
Zamów konsultację