Zapalenie pochwy - jak poradzić sobie z infekcją miejsc intymnych

Bakteryjne zapalenie pochwy – czym jest?

Bakteryjne zapalenie pochwy, znane także jako bakteryjna waginoza, to powszechna dolegliwość dotykająca kobiet w różnym wieku. Jest to stan zapalny pochwy, który wynika z zaburzenia równowagi flory bakteryjnej w tym obszarze. W normalnych warunkach zdrowa flora pochwy jest zdominowana przez bakterie kwasu mlekowego, które utrzymują kwaśne pH środowiska, chroniąc przed infekcjami. Jednakże różne czynniki, w tym niewłaściwa higiena intymna, zaburzenia hormonalne, stosunek seksualny z nowym partnerem, a nawet niektóre diety - mogą przyczynić się do zmniejszenia liczby tych korzystnych bakterii.

W rezultacie dochodzi do wzrostu liczby drobnoustrojów chorobotwórczych, w tym bakterii beztlenowych, co prowadzi do wystąpienia objawów infekcji. Typowe objawy bakteryjnego zapalenia pochwy obejmują nieprzyjemny zapach (często porównywany do rybiego), nieprawidłową wydzielinę, dyskomfort, a czasem zaczerwienienie sromu i problemy z oddawaniem moczu.

Bakteryjne zapalenie pochwy – przyczyny

Bakteryjne zapalenie pochwy jest częstym problemem zdrowotnym kobiet, wywołanym przez różne czynniki, które zaburzają naturalną równowagę mikroflory w okolicach pochwy. Jednym z głównych powodów jest antybiotykoterapia, szczególnie gdy jest stosowana przez dłuższy czas bez towarzyszącej ochrony probiotykami. Antybiotyki, mając na celu zwalczanie niepożądanych bakterii, niosą ze sobą ryzyko niekorzystnego wpływu na delikatną florę bakteryjną, co może prowadzić do infekcji intymnej.

Kolejnym istotnym czynnikiem jest niewłaściwa higiena intymna. Zarówno zbyt rzadkie, jak i nadmierne mycie okolic intymnych, szczególnie z użyciem silnych środków myjących, może zaburzać pH pochwy. Cienka warstwa nabłonka pochwy jest szczególnie wrażliwa na tego typu zmiany, co sprzyja rozwojowi infekcji.

Co więcej, ryzyko bakteryjnego zapalenia pochwy wzrasta w przypadku prowadzenia aktywnego życia seksualnego z wieloma partnerami, co może sprzyjać infekcjom przenoszonym drogą płciową. Zaburzenia hormonalne, liczne podróże, szczególnie te związane ze zmianą klimatu, a także infekcje bakteryjne innych narządów ciała mogą również przyczyniać się do wystąpienia tej dolegliwości. Ważne jest, by zwracać uwagę na te czynniki i odpowiednio dbać o higienę, zwłaszcza w kontekście stosunku płciowego, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia bakteryjnego zapalenia pochwy.

Grzybicze zapalenie pochwy – co to jest?

Kolejnym popularnym schorzeniem kobiecych miejsc intymnych jest grzybicze zapalenie pochwy. Jak sama nazwa wskazuje, do tego typu zapalenia pochwy dochodzi w wyniku zakażenia grzybami typu Candida. Wówczas rozwija się stan zapalny pochwy. Obok zakażenia bakteryjnego to jeden z najczęstszych powodów, dla których kobiety odwiedzają gabinety ginekologiczne.

Jednym z powszechnych schorzeń jest także rzęsistkowe zapalenie pochwy (wywoływane przez pasożyta rzęsistek pochwowy). W gabinetach ginekologicznych diagnozowane są także chlamydia oraz zanikowe zapalenie pochwy (tzw. atrofia pochwy).

Grzybicze zapalenie pochwy - przyczyny

Przyczyny tego stanu są zróżnicowane. Często związane są z osłabieniem organizmu, co może być spowodowane niewłaściwą dietą, zaburzeniami hormonalnymi, a nawet stresem. Wydzieliny szyjki macicy mogą ulec zmianie, stając się miejscem łatwiejszym dla rozwoju drożdżaków. Pochwy staje się bardziej podatna na infekcje, szczególnie w okresach, jak poród przedwczesny, gdzie ryzyko zakażeń jest wyższe.

Wśród innych czynników sprzyjających rozwijaniu się grzybicy pochwy są stosunek seksualny z zakażonym partnerem oraz zapalenia narządów miednicy mniejszej, które mogą przyczyniać się do dalszego rozwoju infekcji. Objawy infekcji są charakterystyczne i obejmują między innymi swędzenie, pieczenie, nieprzyjemny zapach oraz zmianę wyglądu wydzieliny.

Aby uniknąć zapalenia pochwy, ważne jest dbanie o higienę osobistą, prawidłową dietę oraz unikanie czynników ryzyka, takich jak niechronione stosunki seksualne. Leczenie zapalenia pochwy zwykle obejmuje stosowanie środków przeciwgrzybiczych. Wczesne rozpoznanie objawów i odpowiednie leczone zapalenie pochwy mogą zapobiec dalszym komplikacjom i szybko przywrócić zdrowie.

Zapalenie pochwy - jak można się zarazić?

Do zarażenia zapaleniem pochwy może dochodzić w różnych sytuacjach. Często zakażenie następuje drogą płciową, w trakcie niezabezpieczonego stosunku z nosicielem. Wielu mężczyzn jest bezobjawowymi nosicielami choroby, co dodatkowo zwiększa ryzyko takiego stosunku. Kolejnym powodem zarażenia może być niewłaściwa pielęgnacja i higiena w okolicach intymnych, tym stosowanie złych preparatów kosmetycznych, korzystanie z cudzych gąbek i używanie cudzych ręczników, czy też irygacje pochwy. Do zarażenia może dochodzić także w przypadku zabiegów ginekologicznych, czy stosowania wkładek domacicznych, na co pacjentki nie zawsze mają wpływ.

Co zwiększa ryzyko zachorowania?

Istnieją czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania na różnego rodzaju infekcje pochwy. Niektóre z nich da się wyeliminować, dzięki czemu minimalizuje się ryzyko zachorowania. Stany zapalne pochwy mogą być bardzo bolesne i nieprzyjemne, dlatego warto im zapobiegać. Ryzyko ich występowania zwiększają takie czynniki jak:

• antybiotykoterapia;
• zaburzenie flory bakteryjnej pochwy;
• niewłaściwa dieta;
• stosowanie niewłaściwej higieny intymnej;
• ciąża;
• cukrzyca;
• zaburzenia hormonalne;
• nadmierny stres;
• infekcje bakteryjne przenoszone z innych narządów;
• suchość pochwy;
• częste stosunki seksualne z różnymi partnerami;
• miesiączka;
• poronienie;
• zabiegi ginekologiczne;
• wkładki domaciczne.

Czynniki te dotyczą zarówno bakteryjnego zapalenia pochwy, jak i infekcji grzybiczych.

Ogólne objawy zapalenia pochwy

Bakteryjna infekcja pochwy i zakażenie grzybicze mają podobne objawy podstawowe. Należą do nich przede wszystkim:

• pieczenie pochwy i sromu;
• trudności przy oddawaniu moczu;
• zmiana zapachu wydzieliny produkowanej przez narządy rodne (charakterystyczne upławy o nieprzyjemnym, rybim zapachu);
• zaczerwienienie sromu;
• nieprawidłowa wydzielina;
• suchość pochwy;
• świąd pochwy;
• dyskomfort podczas stosunków seksualnych;

Warto zwrócić uwagę na to, że zakażenie może przechodzić z kobiet na ich partnerów seksualnych. Wówczas u mężczyzn mogą pojawiać się takie objawy jak: ból podczas oddawania moczu, ból przy ejakulacji, zaczerwienienie żołędzi.

Objawy towarzyszące grzybiczemu i bakteryjnemu zapaleniu pochwy

Wyróżnia się także objawy, które są charakterystyczne dla bakteryjnej infekcji (np. waginozy). Przede wszystkim z pochwy wydzielana jest biało-szara substancja, która jest wodnista i ma nieprzyjemny zapach. Typowa jest wydzielina o rybim zapachu, a do tego dochodzą także pieczenie i świąd. Co ciekawe, nawet blisko 50% przypadków zachorowania u kobiet może przebiegać bezobjawowo. Niektóre zakażenia bakteryjne powodują zmianę koloru wydzieliny (na zielony lub żółty). Przy tego typu zakażeniach poziom pH wydzieliny dróg rodnych się zmienia.

Dodatkowe objawy związane z grzybiczym zapaleniem pochwy to przede wszystkim grudkowate „serowate” upławy. Przy tego typu zakażeniu poziom pH wydzieliny dróg rodnych jest prawidłowy.

Zapalenie pochwy - diagnostyka

Powodem stanu zapalnego okolic intymnych u kobiet mogą być różne przyczyny. W związku z tym kluczowa jest prawidłowa diagnostyka schorzenia, a następnie dopasowanie terapii leczniczej do indywidualnych potrzeb pacjentki. Podczas badania lekarz powinien dokładnie zbadać narządy płciowe kobiety oraz przeprowadzić pobranie wymazu. Na podstawie wyniku badania, podaje się rekomendacje dotyczące leczenia, które mają nie tylko zredukować objawy choroby, ale także uwolnić okolice intymne kobiety od jej występowania. W diagnostyce wykonuje się także inne badania mikrobiologiczne oraz badania biocenozy pochwy.

Leczenie zapalenia pochwy – na czym polega?

Leczenie zapalenia pochwy różni się w zależności od przyczyn jego występowania. Do odpowiedniej diagnozy konieczne jest wykonanie badania ginekologicznego. W przypadku infekcji bakteryjnej stosuje się m.in. tabletki dopochwowe, czy też metronidazol podawany doustnie. Leczenie przebiega niekiedy zarówno doustnie, jak i z wykorzystaniem kremów i żelów podawanych miejscowo. Na czas kuracji niezbędne jest zaprzestanie stosunków seksualnych.

Jeżeli objawy nie ustępują i pacjentka zmaga się z ostrym zapaleniem, to rekomenduje się podanie antybiotykoterapii. W przypadku infekcji pochwy rekomenduje się stosowanie klindamycyny w postaci żelu dopochwowego. Jeżeli mówimy o zakażeniach grzybiczych lub bakteryjnych, to w niektórych przypadkach leczeniu poddany powinien być także partner pacjentki. W ten sposób zapobiegnie się przenoszeniu patogenów z partnera na pacjentkę po zakończeniu kuracji.

Przy grzybiczym zapaleniu pochwy wykorzystuje się przede wszystkim natamycynę, nystatynę i klotrimazol, które stosowane są miejscowo. Ponadto w terapii można wykorzystywać doustne: itrakonazol i flukonazol. Dodatkowo przez lekarza mogą być przepisane probiotyki ginekologiczne. Jeżeli problemy grzybicze pochwy nawracają, to warto wypróbować alternatywną metodę leczenia.

Profilaktyka – jak zmniejszyć ryzyko występowania choroby?

Profilaktyka przy infekcjach pochwy jest bardzo ważna. Przede wszystkim należy unikać kontaktów seksualnych z licznymi partnerami, a także postawić na zabezpieczenie w postaci prezerwatyw. Pochwa nie powinna być dodatkowo płukana w trakcie pielęgnacji, a także dokładnie obmyta ze środków do kąpieli. Okolice pochwy należy myć tylko z zewnątrz, unikać silnych środków myjących, stosować płyny o odpowiednim pH, aby zachować prawidłową florę bakteryjną.

Ważne w profilaktyce jest także unikanie ciasnej bielizny z syntetycznych materiałów, a także długiego noszenia spodni w upalne dni. W ten sposób znacznie można ograniczyć ryzyko występowania i nawracania stanów zapalnych pochwy i zadbać o zdrowie intymne.

Infekcje pochwy w ciąży

Należy pamiętać o tym, że nieleczone lub niewłaściwie leczone infekcje pochwy będą nawracać, a u kobiet ciężarnych mogą powodować dla niej zagrożenie. W skrajnych przypadkach mogą pojawić się powikłania, a także stany zagrażające zdrowiu kobiety. Do powikłań związanych z nieleczonymi zapaleniami pochwy zaliczane są:

• stan zapalny gruczołów Bartholina;
• przewlekłe zapalenie pochwy;
• zapalenie narządów miednicy mniejsze i przydatków: błony śluzowej szyjki macicy, jajowodów, jajników, czy też otrzewnej;
• poronienie;
• przedwczesny poród;
• ciąża pozamaciczna;
• przeniesienie zakażenia na dziecko podczas porodu.

FAQ - najczęśćiej zadawane pytania przez pacjentów