Jak działają plastry antykoncepcyjne?

Co to są plastry antykoncepcyjne?

Plaster antykoncepcyjny jest cienkim, kwadratowym plastrem, który po naklejeniu na skórę, uwalnia hormony. Plaster antykoncepcyjny stanowi jedną ze skuteczniejszych metod zapobiegania ciąży, która polega na naklejeniu na skórę systemu transdermalnego zawierającego syntetyczne hormony, które są odpowiednikami żeńskich hormonów płciowych – progesteronu i estrogenu. Należy zatem wskazać, że plastry antykoncepcyjne stanowią rodzaj hormonalnej antykoncepcji.

Jak działa plaster antykoncepcyjny?

Plastry antykoncepcyjne wykazują podobne działanie do dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych, gdyż zawierają dwa rodzaje żeńskich hormonów – progesteron i estrogen. Metody antykoncepcji hormonalnej w tych przypadkach różni jedynie droga przenikania do organizmu – plastry działają przez skórę, a tabletki doustnie. Zadaniem plastra antykoncepcyjnego naklejonego na skórę jest stałe, stopniowe uwalnianie hormonów, które odpowiedzialne są za proces blokowania owulacji. Ich działanie antykoncepcyjne działa nie tylko poprzez zahamowanie uwalniania komórek jajowych, ale zawarte w plastrach hormony przyczyniają się również do zwiększonej produkcji śluzu szyjkowego. Większa ilość śluzu o zagęszczonej konsystencji niejako tworzy czop, który zamyka szyjkę macicy, przez co migracja plemnika i zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej w macicy jest znacznie utrudnione. Możliwe jest to poprzez blokowanie skoku hormonu wydzielanego przez przysadkę mózgową – lutropinę, która odpowiada za pękanie pęcherzyka Graafa, czyli owulację.

Jak, gdzie i kiedy przykleić plaster antykoncepcyjny?

Plaster antykoncepcyjny należy naklejać na czystą, suchą, nieowłosioną oraz nieuszkodzoną, zdrową skórę. Najlepiej jest przyklejać je w takich miejscach jak:

• pośladek,
• brzuch,
• okolice bikini,
• ramię,
• górna część pleców.

Co ważne, plastra antykoncepcyjnego nie można naklejać na piersiach, a także w miejscach narażonych na obcieranie przez ubrania, by nie ryzykować odklejeniem plastra. Dodatkowo plastra nie należy przyklejać w miejscach, gdzie skóra jest zaczerwieniona, podrażniona bądź uszkodzona. Co ważne, każdy kolejny plaster transdermalny powinien być naklejony w innym miejscu na skórze, w celu uniknięcia ewentualnego podrażnienia. Po naklejeniu plastra na skórę należy mocno docisnąć go dłonią, upewniając się, że dobrze przylega wzdłuż krawędzi. Dodatkowo zaleca się codzienną kontrolę, czy plaster antykoncepcyjny prawidłowo przylega do skóry i zapewnia dzięki temu skuteczne działanie.

Pierwszy plaster antykoncepcyjny powinien być naklejony w ciągu 24 godzin od rozpoczęcia się krwawienia. Co ważne, należy zapamiętać godzinę naklejenia plastra na skórę. Okazuje się bowiem, że plastry antykoncepcyjne powinny być wymieniane zawsze o tej samej porze i tego samego dnia tygodnia. Ósmego dnia zatem o tej samej porze należy odkleić stary plaster i nakleić nowy, a czynność tę powtórzyć w trzecim tygodniu stosowania. Po odklejeniu plastra po trzecim tygodniu pojawi się menstruacja, po której należy zacząć proces naklejania plastrów od początku. Należy wskazać, że na jeden cykl przypadają trzy plastry i przez siedem dni nie ma potrzeby ich dodatkowego aplikowania. Zastosowanie plastra antykoncepcyjnego w ciągu 24 godzin od wystąpienia krwawienia miesięcznego daje natychmiastowy skutek antykoncepcyjny. Oznacza to, że plastry stosowane zgodnie z zaleceniami działają od razu i nie ma potrzeby stosowania dodatkowych zabezpieczeń przed ciążą.

Skuteczność plastrów antykoncepcyjnych

Skuteczność metod antykoncepcyjnych określana jest za pomocą wskaźnika Pearla, który wskazuje, ile kobiet na 100 zaszło w ciąże przez rok stosowania konkretnej metody zapobiegania ciąży. Skuteczność plastrów antykoncepcyjnych wynosi 0,9 według wskaźnika Pearla. W praktyce oznacza to, że maksymalnie 1 kobieta na 100 zaszła w ciążę podczas stosowania tej metody antykoncepcji. Należy zatem wskazać, że plastry antykoncepcyjne stanowią jedną z najskuteczniejszych, a przy tym również najwygodniejszych sposobów zapobiegania ciąży. Niemniej jednak jednocześnie warto podkreślić, że aby plastry antykoncepcyjne były skuteczne, muszą być przechowywane zgodnie z zaleceniami producenta. Z tego względu powinny być one przechowywane w suchym, ciemnym miejscu, w którym panuje temperatura pokojowa.

Skutki uboczne stosowania plastrów antykoncepcyjnych

Plastry antykoncepcyjne jako hormonalna metoda zapobiegania ciąży jest niezwykle skuteczna. Niemniej jednak stosowanie środków hormonalnych w postaci plastrów wiąże się również z możliwością wystąpienia skutków ubocznych związanych z ich działaniem. Należy zatem wskazać, że zarówno podczas przyjmowania hormonalnej antykoncepcji doustnej, jak i plastrów mogą pojawić się skutki uboczne w postaci:

• trądziku hormonalnego,
• tkliwości piersi,
• wahań nastroju,
• spadku libido,
• wzrostu masy ciała,
• nudności i wymiotów,
• bólów głowy,
• bólów brzucha i biegunek,
• plamienia międzymiesiączkowego.

Powyżej wymienione zostały najczęściej występujące działania niepożądane, jakie mogą pojawić się jako wynik stosowania plastrów antykoncepcyjnych. Warto jednak wskazać, że często dolegliwości te utrzymują się w pierwszych trzech cyklach, po których ustępują. Jeśli jednak skutki uboczne utrzymują się pomimo upływu tego czasu warto skontaktować się z ginekologiem, by wybrać inną z dostępnych metod antykoncepcji.

Przeciwwskazania do stosowania plastrów antykoncepcyjnych

Wiele kobiet poszukuje wygodnej i skutecznej antykoncepcji, dlatego też najpopularniejszą metodą zapobiegania ciąży są środki hormonalne. Niemniej jednak zarówno stosowanie plastrów antykoncepcyjnych, jak i pigułek antykoncepcyjnych czy hormonalnej terapii zastępczej nie zawsze jest możliwe ze względu na przeciwwskazania. Okazuje się, że przeciwwskazaniem do stosowania plastrów antykoncepcyjnych jest:

• ciąża bądź jej podejrzenie,
• karmienie piersią,
• zwiększone ryzyko choroby naczyniowej,
• nadciśnienie tętnicze,
• przebyta choroba zakrzepowo-zatorowa,
• choroba niedokrwienna serca
• nowotwór,
• żylaki kończyn (antykoncepcja a żylaki),
• nierozpoznane nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych,
• nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.

W przypadku występowania bezwzględnych przeciwskazań do stosowania plastrów antykoncepcyjnych, warto skorzystać i używać innych dostępnych metod antykoncepcji niehormonalnej lub naturalnych metod antykoncepcji, które są równie skuteczne i bezpieczne dla zdrowia kobiety.

Cena plastrów antykoncepcyjnych

Plastry antykoncepcyjne, podobnie jak inne hormonalne środki zapobiegania ciąży przepisywane są przez lekarza ginekologa. To właśnie ginekolog decyduje, jaki rodzaj antykoncepcji będzie najlepszy dla konkretnej kobiety. Warto również wskazać, że nie ma możliwości zakupienia plastrów antykoncepcyjnych bez recepty. Koszt używania plastrów antykoncepcyjnych waha się od 40 do 90 złotych w zależności od rodzaju i apteki. Cena tej antykoncepcji jest nieco wyższa niż w przypadku tabletek hormonalnych. Niemniej jednak stosowanie plastrów antykoncepcyjnych wiąże się ze znacznie większą wygodą używania i zredukowaniem ryzyka pominięcia dawki hormonu w postaci tabletki. Dodatkowo plastry antykoncepcyjne są hormonalną metodą zapobiegania ciąży, która nie obciąża wątroby. Dlatego też przed podjęciem decyzji o wyborze konkretnej metody antykoncepcji hormonalnej warto przeanalizować wszystkie wady i zalety.

Obecnie dostępnych jest wiele metod antykoncepcji – hormonalne, niehormonalne (mechaniczne i chemiczne), a także naturalne. Każda z tych metod wiąże się z innym sposobem zapobiegania ciąży. Okazuje się bowiem, że antykoncepcja dla nastolatków nie będzie najlepszym sposobem zapobiegania ciąży dla kobiet po 40. roku życia i na odwrót. Na wybór metody antykoncepcji wpływ ma wiele czynników. Dlatego też wybierając metodę zapobiegania ciąży, należy dostosować ją nie tylko do oczekiwań i preferencji czy trybu życia, ale również do wieku i stanu zdrowia. Dlatego też w poszukiwaniu najlepszej i najskuteczniejszej metody zapobiegania ciąży należy udać się do ginekologa, który po wywiadzie lekarskim i badaniu ginekologicznym dobierze najlepszy sposób na ochronę przed niechcianą ciążą.