Acitren

Właściwość	Wartość
Dostępność	na receptę
Wskazania	ciężkie zaburzenia rogowacenia skóry
Postać	kapsułki twarde
Dawka	10 mg, 25 mg
Substancja czynna	acytretyna

Acitren — co to za lek, jak działa, w jakim celu się go stosuje?

Zgodnie z klasyfikacją medyczną lek Acitren należy do grupy substancji zwanych retynoidami, które są pochodnymi witaminy A. Ma postać kapsułek twardych i zawiera substancję czynną acytretynę. Ze względu na skład, działanie i przeznaczenie preparat dostępny jest tylko na receptę po wcześniejszej konsultacji medycznej. Jako analog kwasu retinowego do stosowania ogólnego substancja ta reguluje procesy odnowy, różnicowania i rogowacenia naskórka.

Lek Acitren przeznaczony jest dla osób dorosłych, młodzieży i dzieci. Lek Acitren stosowany jest w leczeniu wyjątkowo ciężkich zaburzeń rogowacenia (sucha, zgrubiała i łuszcząca się skóra), opornych na inne standardowe metody leczenia. Do leczenia lekiem Acitren kwalifikują się m.in.:

• łuszczyca (w tym łuszczyca zwykła, postać erytrodermiczna i krostkowa);
• choroby z grupy rybiej łuski (rybia łuska, rybiołuskowate zapalenie skóry);
• liszaj płaski skóry i błon śluzowych;
• choroba Devergie (łupież czerwony mieszkowy);
• choroba Dariera;
• łuszczyca krostkowa dłoni  i podeszew (nieprawidłowe powstawanie krost na dłoniach i podeszwach);
• rogowacenie dłoni i podeszew (nieprawidłowe zgrubienie warstwy rogowej skóry na dłoniach i podeszwach).

Standardowo lek przepisywany jest przez dermatologa, który ma doświadczenie w stosowaniu tego typu preparatów u pacjenta.

Ile kosztuje Acitren?

Obecnie lek Acitren dostępny jest w czterech wariantach opakowania, które różnią się stężeniem substancji czynnej w pojedynczej kapsułce oraz ilością kapsułek. Przy pełnej odpłatności uśredniona cena preparatu to:

• Acitren (kapsułki twarde, 10 mg, 30 kapsułek) - 55,65 PLN;
• Acitren (kapsułki twarde, 10 mg, 100 kapsułek) - 163,30 PLN;
• Acitren (kapsułki twarde, 25 mg, 30 kapsułek) - 124,85 PLN;
• Acitren (kapsułki twarde, 25 mg, 100 kapsułek) - 389,45 PLN.

Czy lek Acitren jest refundowany?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami lek Acitren podlega całościowej lub częściowej refundacji w wybranych wskazaniach medycznych wymienionych w decyzji. Za darmo otrzymują go pacjenci poniżej 18. oraz powyżej 65. roku życia we wszystkich w tych wskazaniach. Ponadto w ramach częściowej odpłatności mogą nabyć go pozostali pacjenci przy tych chorobach. Wówczas uśredniona cena preparatu w aptece to:

• Acitren (kapsułki twarde, 10 mg, 30 kapsułek) - 8,90 PLN;
• Acitren (kapsułki twarde, 10 mg, 100 kapsułek) - 3,20 PLN;
• Acitren (kapsułki twarde, 25 mg, 30 kapsułek) - 3,20 PLN;
• Acitren (kapsułki twarde, 25 mg, 100 kapsułek) - 7,60 PLN.

Acitren — czy istnieją zamienniki?

Jedynym bezpośrednim zamiennikiem dla leku Acitren, który ma taką samą substancję czynną w tej samej postaci jest Neotigason. On również dostępny jest tylko na receptę i o jego stosowaniu decyduje lekarz prowadzący.

Acitren — jak dawkować?

Stosowanie i dawkowanie leku Acitren ustalane jest indywidualnie. W razie wątpliwości należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty. Preparat przeznaczony jest tylko do przyjmowania doustnego, a dawka zależy od objawów klinicznych i tolerancji pacjenta na lek. Kapsułki twarde należy połykać w całości z posiłkiem, najlepiej z mlekiem. Czas trwania leczenia ustala lekarz prowadzący. 

Dawkowanie powinno być ustalane indywidualnie dla każdego pacjenta. Poniżej wskazówki, które stosuje się przy ustalaniu dawkowania.

Stosowanie u osób dorosłych:

• zalecana początkowa dawka to 25 mg acytretyny lub 30 mg acytretyny przyjmowana przez 2 do 4 tygodni;
• dawka podtrzymująca dotosowana est w zależności od wyników terapeutycznych i tolerancji;
• zazwyczaj podtrzymująca dawka dobowa wynosi od 25 mg do 50 mg acytretyny przez kolejne 6 do 8 tygodni;
• w niektórych przypadkach konieczne jest zwiększenie dawki do 75 mg acytretyny na dobę;
• maksymalna dawka dobowa to 75 mg acytretyny na dobę;
• przy zaburzeniach rogowacenia dawka podtrzymująca powinna być jak najmniejsza, w tym nawet mniejsza od 20 mg acytretyny na dobę i w tym wskazaniu nie wolno przekraczać 50 mg acytretyny na dobę;
• w przypadku łuszczycy leczenie kończy się zazwyczaj po ustąpieniu zmian chorobowych;
• w przypadku zaburzeń rogowacenia okres leczenia trwa do 2 lat, a nawroty choroby leczy się w ten sam sposób.

Stosowanie u dzieci i młodzieży:

• lek Acitren przepisywany jest tylko wtedy, gdy korzyści z tym związane przewyższają ewentualne ryzyko;
• dawkowanie ustalane jest na podstawie masy ciała pacjenta;
• dawka dobowa wynosi około 0,5 mg acytretyny na kg masy ciała;
• w niektórych przypadkach wymagane są dawki do 1 mg acytretyny na kg masy ciała na dobę;
• nie należy przekraczać maksymalnej dawki 35 mg acytretyny na dobę.

Nie wolno stosować większej niż zalecana dawki leku Acitren. Nie wpływa to na poprawę skuteczności leczenia i może powodować działania niepożądane związane z przedawkowanie substancji czynnej, w tym: ból głowy, senność, złe samopoczucie, drażliwość i swędzenie skóry. W takiej sytuacji należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Acitren — stosowanie leku w ciąży i okresie karmienia piersią

Bezwzględnie przeciwwskazane jest stosowanie leku Acitren u kobiet w ciąży, podejrzewających ciążę lub w wieku rozrodczym, które nie stosują skutecznych metod antykoncepcji i innych zasad Programu Zapobiegania Ciąży. Ponadto nie wolno zajść w ciążę w ciągu 3 lat po zakończeniu leczenia lekiem Acitren. Jeżeli do tego dojdzie, to należy natychmiast skontaktować się z lekarzem. Jest to związane z tym, że preparat ten może powodować poważne wady u nienarodzonego dziecka, nawet gdy przyjmuje się go tylko przez krótki czas. Dotyczy to uszkodzeń: mózgu, twarzy, ucha, oczu, serca i niektórych gruczołów, wad rozwojowych, a także zwiększonego ryzyka poronienia.

Nie wolno stosować leku Acitren u kobiet w okresie karmienia piersią, ponieważ substancja czynna przenika do mleka matki. Może to powodować poważne zagrożenie dla dziecka. Jeżeli prowadzenie terapii jest konieczne, to należy bezwzględnie przerwać karmienie piersią ze względów bezpieczeństwa. 

Acitren — działania niepożądane

U pacjentów stosujących lek Acitren mogą występować działania niepożądane. Nie dotyczy to każdego przypadku. Rodzaj i nasilenie skutków ubocznych zależą od indywidualnych predyspozycji organizmu. Jeżeli wystąpią ciężkie lub uciążliwe objawy, to należy niezwłocznie przerwać stosowanie leku Acitren i skontaktować się z lekarzem. Należą do nich takie objawy jak:

• niezwykle silny lub długotrwały ból głowy, nudności, wymioty, zaburzenia widzenia (możliwe objawy zwiększonego ciśnienia krwi w mózgu);
• zażółcenie skóry i białek oczu (możliwe objawy żółtaczki);
• zapalenie wątroby (możliwe objawy: gorączka, utrata apetytu, nudności, ogólne złe samopoczucie, ciemne zabarwienie moczu, ból brzucha);
• natychmiastowa reakcja alergiczna (wysypka skórna, swędzenie skóry, obrzęk, czerwone i obrzęknięte oczy, astma, silne uczucie zatkania nosa, świszczący oddech);
• zespół przesiąkania włośniczek/zespół kwasu retynowego, które mogą prowadzić do obrzęków, wstrząsu lub ciężkiego niedociśnienia tętniczego;
• ciężka reakcja skórna (np.: pęcherze, wysypka, łuszczenie się skóry).

Inne odnotowywane dotychczas działania niepożądane to m.in.:

• zaburzenia czynności wątroby;
• sucha, podrażniona błona śluzowa nosa, katar, krwawienia z nosa;
• zwiększone stężenie tłuszczu we krwi;
• suchość w jamie ustnej, pragnienie;
• suche, podrażnione lub obrzęknięte oczy i związana z tym nietolerancja soczewek kontaktowych;
• suchość lub stan zapalny warg;
• swędzenie;
• łuszczenie się skóry na dłoniach i podeszwach;
• wypadanie włosów;
• ból głowy;
• obrzęk dłoni, stóp i kostek;
• ból stawów, ból mięśni;
• zapalenie błony śluzowej jamy ustnej;
• nudności;
• wymioty;
• biegunka;
• ból brzucha;
• uczucie lepkiej skóry;
• delikatna skóra;
• zmiana struktury włosów;
• zapalenie fałdów paznokciowych;
• łamliwe paznokcie;
• zaczerwienienie skóry;
• zapalenie skóry;
• niewyraźne widzenie;
• senność;
• zapalenie dziąseł;
• pęcherzowe zapalenie skóry;
• nadwrażliwość na światło;
• szczeliny, pęknięcia lub nadżerki skóry np. wokół ust;
• uszkodzenie obwodowego układu nerwowego (objawy: pieczenie, kucie, drętwienie lub mrowienie w dłoniach i stopach, osłabienie mięśni, nagłe przeszywające bóle);
• ból kości, zmiany w kościach;
• zapalenie rogówki oka (owrzodzenie rogówki);
• pogorszenie widzenia w nocy;
• zmiany w odczuwaniu smaku;
• uderzenia gorąca;
• krwawienie z odbytu;
• zakażenia pochwy (zwane również drożdżycą lub grzybicą);
• szumy uszne, zaburzenia słuchu;
• ścieńczenie skóry;
• pokrzywka;
• wypadanie rzęs i bocznych brwi;
• ziarniniak ropotwórczy;
• zmiana w brzmieniu głosu (dysfonia);
• poprawa lub pogorszenie tolerancji glukozy u pacjentów z cukrzycą;
• zmiany nastroju;
• objawy psychozy.

Wszystkie skutki uboczne wraz z częstotliwością ich występowania wymieniono w ulotce dołączonej do opakowania. Wszelkie objawy niepożądane należy zgłaszać lekarzowi prowadzącemu.

Jakie są przeciwskazania do stosowania Acitren?

Przed rozpoczęciem stosowania leku Acitren należy skonsultować się z lekarzem oraz dokładnie zapoznać się z ulotką dołączoną do opakowania. Przeciwwskazane jest przyjmowanie tych kapsułek, jeżeli u pacjenta występują:

• uczulenie na acytretynę, inne retynoidy lub jakikolwiek z pozostałych składników tego leku;
• ciąża lub okres karmienia piersią;
• jakiekolwiek ryzyko zajścia w ciążę (np. brak stosowania Programu Zapobiegania Ciąży);
• ciężkie zaburzenia czynności nerek;
• ciężkie zaburzenia czynności wątroby;
• bardzo duże stężenie tłuszczów (lipidów) we krwi;
• jednoczesne stosowanie: witaminy A, innych leków z grupy retynoidów (np. izotretynoiny), tetracykliny (antybiotyki), metotreksat (stosowany w leczeniu nowotworów, chorób zapalnych stawów oraz chorób skóry).

Jeżeli występuje jakiekolwiek przeciwwskazanie z tej listy, to należy niezwłocznie poinformować lekarza prowadzącego. Wszystko po to, aby zadbać o bezpieczeństwo prowadzonej terapii oraz zmniejszyć ryzyko poważnych działań niepożądanych.

Kiedy zachować szczególną ostrożność stosując Acitren?

Podczas stosowania leku Acitren należy zachować szczególne środki ostrożności. Każdy pacjent musi podlegać indywidualnej diagnostyce. Szczególnej uwagi wymagają osoby, u których występują takie stany lub choroby jak:

• obecnie lub kiedykolwiek w przeszłości problemy ze zdrowiem psychicznym, w tym: depresja, skłonność do depresji, objawy psychozy, wahania nastroju, zmienione postrzeganie rzeczywistości, w tym słyszenie głosów i widzenie rzeczy, których nie ma;
• cukrzyca;
• nadwaga lub duże stężenie tłuszczów we krwi;
• zaburzenia czynności wątroby;
• choroby układu sercowo-naczyniowego;
• nadmierne spożywanie alkoholu.

Do tego szczególnej uwagi wymagają kobiety w wieku rozrodczym. Wszystkie one muszą stosować Program Zapobiegania Ciąży. Obowiązkiem kobiety jest przeciwdziałanie zajściu w ciążę podczas przyjmowania leku Acitren. Nie wolno zajść w ciążę przez 3 lata po zakończeniu leczenia. Lek Acitren może być przepisany kobicie w wieku rozrodczym, jednak ta musi rygorystycznie przestrzegać określonych przez niego zasad. Przed przepisaniem leku u kobiet w wieku rozrodczym należy przeprowadzić test ciążowy i potwierdzić, że kobieta nie jest w ciąży. W przypadku zajścia w ciąże w trakcie leczenia należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.

Ponadto w trakcie leczenia u pacjenta mogą pojawić się:

• pogorszone widzenie w nocy;
• zwiększenie ciśnienia wewnątrzczaszkowego;
• wzmocnienie działania promieniowania UV na skórę (należy osłaniać skórę, stosować krem z filtrem oraz unikać korzystania z lamp opalających);
• zmiany nastroju, w tym drażliwość, agresja i depresja podczas stosowania dużych dawek leku;
• zmiany w kościach, dlatego należy regularnie sprawdzać stan kości;
• zmian wyników wątrobowych, dlatego należy regularnie kontrolować czynność wątroby i stężenie tłuszczów we krwi;
• zespół przesiąkania włośniczek/zespół kwasu retynowego z ciężkim niedociśnieniem tętniczym, obrzękami i zapaścią;
• ciężka reakcja skórna z objawami takimi jak: pęcherze, wysypka i łuszczenie się skóry (złuszczające zapalenie skóry);
• zaburzenia zdrowia psychicznego.

W trakcie leczenia oraz w ciągu 3 lat po jego zakończeniu nie wolno być dawcą krwi, ponieważ istnieje ryzyko, że pobrana krew mogłaby trafić do kobiety w ciąży lub karmionej piersią. Wszelkie wątpliwości w zakresie stosowania leku Acitren należy omówić z lekarzem prowadzącym, a następnie postępować zgodnie z jego zaleceniami. Wszystko po to, aby zmniejszyć ryzyko skutków ubocznych.

Z czym nie łączyć Acitren?

Pacjent ma obowiązek poinformowania lekarza o wszystkich lekach stosowanych obecnie oraz w niedalekiej przeszłości. Jest to związane z tym, że lek Acitren może wchodzić z nimi w interakcje, wzajemnie zmieniając swoje działanie lub powodując skutki uboczne. Przeciwwskazane jest jednoczesne podawanie takich leków jak:

• witamina A;
• inne retynoidy (np.: izotretynoina lub tretynoina);
• tetracykliny (antybiotyki stosowane w zakażeniach bakteryjnych);
• metotreksat (stosowany w leczeniu chorób skóry, chorób zapalnych stawów i nowotworów).

Ponadto szczególnej uwagi wymagają takie środki farmakologiczne jak:

• fenytoina (lek przeciwpadaczkowy);
• leki przeciwzakrzepowe z grupy kumaryn;
• doustne środki antykoncepcyjne zawierające wyłącznie progesteron;
• doustne środki antykoncepcyjne dwuskładnikowe (możliwe osłabienie działania antykoncepcyjnego);
• digoksyna;
• cymetydyna. 

Wszystkie te substancje wymieniono w ulotce dołączonej do opakowania. O możliwości jednoczesnego stosowania dowolnego leku z preparatem Acitren decyduje lekarz prowadzący. Należy postępować zgodnie z jego zaleceniami, aby zmniejszyć ryzyko niekorzystnych interakcji pomiędzy substancjami czynnymi.

Acitren — skład leku

Podstawowym składnikiem leku Acitren jest substancja czynna acytretyna. Pozostałe składniki pomocnicze to: celuloza mikrokrystaliczna, sodu askorbinian, maltodekstryna, sodu laurylosiarczan, żelatyna, żelaza tlenek czarny E172, żelaza tlenek czerwony E172, żelaza tlenek żółty E172, tytanu dwutlenek E172, szelak, glikol propylenowy i woda oczyszczona.

Pytania pacjentów o lek (FAQ)