Ból podczas stosunku przy wejściu do pochwy — skąd ten dyskomfort?
Ból odczuwany podczas stosunku, określany jako dyspareunia, to problem, z którym według badań zmaga się nawet 13% kobiet w Polsce. Dolegliwości mogą pojawić się na różnych etapach zbliżenia i mieć różnorodny charakter w zależności od przyczyny, ale bez wątpienia we wszystkich przypadkach znacząco obniżają satysfakcję i jakość życia seksualnego, co prowadzi do zniechęcenia i unikania intymności. Czy odczuwasz dyskomfort lub dolegliwości bólowe podczas stosunku? Chcesz dowiedzieć się jakie czynniki mogą powodować ból w trakcie głębokiej penetracji? W naszym artykule znajdziesz wszystkie informacje pozwalające zgłębić wiedzę na ten temat.
- Ból podczas stosunku przy wejściu do pochwy — przyczyny bólu
- Suchość pochwy
- Infekcje układu moczowo-płciowego
- Endometrioza
- Pochwica
- Dyspareunia po porodzie
- Atrofia pochwy
- Mięśniaki macicy
- Czynniki psychologiczne
- Jak załagodzić ból podczas stosunku?
- Do jakiego lekarza udać się, aby rozpoznać przyczyny bólu podczas stosunku?
Ból podczas stosunku przy wejściu do pochwy — przyczyny bólu
Bólu podczas stosunku doświadcza wiele kobiet zarówno w wieku rozrodczym, jak i po menopauzie, a przyczyn tego problemu jest wiele. Można do nich zaliczyć różnego rodzaju choroby i zaburzenia, które omówiliśmy poniżej, a także czynniki psychiczne.
Suchość pochwy
Suchość pochwy to uciążliwa dolegliwość, z którą zmagają się kobiety w różnym wieku, szczególnie w okresie rozrodczym. Jest częstą przyczyną bólu odczuwanego podczas stosunku, zarówno na jego początku, jak i w trakcie.
Suchość pochwy charakteryzuje się niewystarczającym nawilżeniem, co prowadzi do dużego dyskomfortu, uczucia pieczenia oraz powstawania mikrourazów w okolicy sromu, oraz ścian pochwy.
Najczęściej problem ten spowodowany jest przez zaburzenia hormonalne, a przede wszystkim obniżenie poziomu estrogenów we krwi, które odpowiadają za utrzymanie odpowiedniej wilgotności i elastyczności błony śluzowej pochwy. Na suchość w tej części ciała wpływ mogą mieć też przyjmowane leki, m.in. środki antykoncepcyjne lub antydepresanty.
Infekcje układu moczowo-płciowego
Infekcje pochwy oraz układu moczowego są istotną przyczyną dyspareunii: w szczególności bakteryjne i grzybicze zakażenia, oraz zapalenie cewki moczowej lub pęcherza. Objawy, takie jak:
-
zaczerwienienie,
-
pieczenie i swędzenie okolicy sromu,
-
zmiana charakteru wydzieliny z pochwy, a także
-
częste oddawanie moczu i ból podczas mikcji.
Powyższe symptomy mogą wskazywać na rozwijającą się infekcję dróg moczowo-płciowych i znacząco wpływać na komfort podczas współżycia, wywołując ból przy wprowadzaniu członka, a także w trakcie stosunku.
Endometrioza
Endometrioza jest przewlekłą chorobą zapalną, dotykającą nawet 7-10% kobiet w wieku rozrodczym i stanowi jedną z częstszych przyczyn dolegliwości bólowych w trakcie stosunku płciowego.
W przypadku tego schorzenia endometrium, czyli błona śluzowa, która fizjologicznie wyścieła jamę macicy, rozrasta się poza macicą, np. w jajnikach, jamie otrzewnej czy w zagłębieniu odbytniczo-magicznym (tzw. zatoce Douglasa).
Skutkiem tego może być zrośnięcie się przedniej ściany odbytnicy z tylną ścianą pochwy, w efekcie czego dochodzi do ograniczenia ruchomości i zdolności ścian waginy do rozciągania, co wywołuje głęboki, przeszywający ból przy współżyciu. Dolegliwości mogą być bardziej intensywne w niektórych pozycjach seksualnych, w zależności od lokalizacji ognisk endometriozy i stopnia jej zaawansowania.
Pochwica
Pochwica to zaburzenie rozpoznawane u około 5% przedstawicielek płci żeńskiej w Polsce. Charakteryzuje się mimowolnym, silnym skurczem mięśni dna macicy, co utrudnia lub całkowicie uniemożliwia wprowadzenie penisa do pochwy i wiąże się z bólem podczas stosunku.
Wspomniane mięśnie mogą kurczyć się nie tylko przy kontakcie z członkiem, ale także przy próbie włożenia tamponu czy palca podczas badania ginekologicznego.
Pochwica ma różne stopnia nasilenia i od nich zależy leczenie. W łagodnych przypadkach często wystarcza leczenie zachowawcze, takie jak fizjoterapia uroginekologiczna, która ma na celu rozluźnienie mięśni dna macicy i kontrolowaniu skurczów. Z kolei w bardziej zaawansowanych stadiach leczenie oprócz fizjoterapii obejmuje podawanie toksyny botulinowej, tzw. botoksu do ścian pochwy, aby zredukować napięcie mięśniowe, a także zabiegi operacyjne.
Dyspareunia po porodzie
Dyspareunii poporodowej doświadcza znaczna część kobiet po pierwszym porodzie siłami natury na skutek uszkodzenia ścian pochwy podczas porodu oraz obniżenia poziomu estrogenów. W zdecydowanej większości przypadków środki nawilżające i masaż blizn jest wystarczający, ale przy utrzymujących się dolegliwościach wskazane może być niekiedy leczenie chirurgiczne.
Atrofia pochwy
Atrofia pochwy, będąca wynikiem niedoboru estrogenów, zwłaszcza w okresie menopauzalnym, jest częstą przyczyną bólu podczas stosunku seksualnego. Spadek poziomu tych hormonów u starszych kobiet prowadzi do zmniejszenia ilości kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego, co sprawia, że nabłonek pochwy staje się cieńszy, mniej elastyczny i gorzej ukrwiony, a to wiąże się z nadmiernym wysuszeniem błony śluzowej pochwy, bolesnym współżyciem, a także bólem w obrębie narządów płciowych. Leczenie w tym wypadku polega głównie na stosowaniu hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), która przynosi ogromne korzyści.
Mięśniaki macicy
Mięśniaki macicy to łagodne zmiany nowotworowe, zbudowane z komórek mięśnia macicy. Oprócz typowych objawów, do których zalicza się obfite, nieregularne miesiączki, krwawienia między miesiączkami, częste oddawanie moczu oraz ból podbrzusza, pacjentki z mięśniakami zgłaszają często dolegliwości bólowe i dyskomfort podczas stosunków seksualnych.
Czynniki psychologiczne
Nasza psychika ma ogromny wpływ na jakość życia seksualnego, a problemy psychiczne, takie jak stany lękowe, depresja czy niskie poczucie własnej wartości związane np. z wyglądem fizycznym, mogą prowadzić do stresu związanego ze zbliżeniem, a to może wiązać się z dyskomfortem i bólem podczas stosunku.
Również stres w życiu codziennym może skutkować nadmiernym napięciem mięśni dna miednicy, co przyczynia się do utrudnionego wejściu penisa do pochwy, a to objawia się bólem.
Co więcej, większy ból podczas stosunku, a nawet całkowitą niechęć do zbliżeń i związany z nimi niepokój mogą obserwować kobiety, które doświadczyły nadużyć seksualnych w swoim życiu.
Jak załagodzić ból podczas stosunku?
W skutecznym łagodzeniu i leczeniu bólu podczas stosunku niezwykle ważne jest poznanie przyczyny tej dolegliwości. Jeśli ból pochwy i dyskomfort przy zbliżeniu związany jest z suchością, warto rozważyć zastosowanie miejscowych środków nawilżających, takich jak różnego rodzaju żele intymne i lubrykanty na bazie wody, które są bezpieczne do stosowania w tych częściach ciała.
W przypadku bólu wywołanego przez stany zapalne lub infekcje w obrębie pochwy konieczna jest konsultacja z lekarzem, który po zbadaniu wdroży odpowiednią terapię, np. przepisze leki przeciwgrzybiczne lub antybiotyki w zależności od rodzaju chorobotwórczego patogenu.
Ponadto efektywną metodą walki z dyspareunią jest fizjoterapia mięśni dna miednicy, która pomaga w rozluźnieniu napiętych mięśni i poprawia elastyczność tkanek.
Do jakiego lekarza udać się, aby rozpoznać przyczyny bólu podczas stosunku?
Diagnozowanie i leczenie bólu podczas stosunku leży w kompetencjach lekarza ginekologa lub seksuologa. Podczas wizyty specjalista przeprowadza dokładny wywiad, skupiając się na wszystkich aspektach, zarówno fizycznych, jak i psychicznych.
Wskazane jest także badanie fizykalne oraz przezpochwowe USG, aby szczegółowo ocenić stan narządów płciowych. W celu pogłębienia diagnostyki lekarz może zlecić dodatkowe badania laboratoryjne lub skierować pacjentkę do innych specjalistów, np. psychologa przy podejrzeniu psychogennej przyczyny bólu.
Ból podczas stosunku przy wejściu do pochwy — podsumowanie
Ból przy współżyciu dotyka kilkunastu procent kobiet w Polsce i znacząco obniżają satysfakcję z życia intymnego. Przyczyny bólu są różnorodne i obejmują m.in.: suchość w pochwie, infekcje, stany po porodzie, endometriozę oraz zaburzenia psychiczne.
Aby skutecznie radzić sobie z problemem, niezbędna jest konsultacja z ginekologiem lub seksuologiem i zidentyfikowanie czynnika, co pozwoli wybrać najbardziej odpowiednią formę leczenia. Warto także pamiętać, żeby otwarcie rozmawiać o problemach z partnerem i nie wstydzić się poszukiwania specjalistycznej pomocy.
Źródła:
- Tayyeb M, Gupta V. Dyspareunia. [Updated 2023 Jun 5]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK562159/.
- Bręborowicz G. H., Położnictwo i Ginekologia. Tom 1-2, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, wyd. 1, Warszawa 2021.
- Thomtén J, Linton SJ. A Psychological View of Sexual Pain among Women: Applying the Fear-Avoidance Model. Women’s Health. 2013;9(3):251-263. doi:10.2217/WHE.13.19.