Trądzik kosmetyczny – jak wygląda i jak go leczyć?

Trądzik kosmetyczny – przyczyny

Trądzik kosmetyczny to kontaktowa postać zmian skórnych, których winowajcą są nieodpowiednio dobrane kosmetyki do makijażu i produkty pielęgnacyjne. Na pierwszy rzut oka ciężko odróżnić go od trądziku pospolitego, głównie ze względu na niemal identyczne objawy. Co więcej, trądzik pospolity dotyka nie tylko nastolatków w wieku dojrzewania. Coraz częściej do dermatologa zgłaszają się osoby po 30. a nawet po 40. roku życia, uskarżające się na pogorszenie wyglądu i kondycji cery. Trądzik u dorosłych może mieć zróżnicowaną patogenezę i nie zawsze za dermatozę odpowiadają zaburzenia gospodarki hormonalnej. Doskonałym przykładem jest trądzik kosmetyczny.

Pojawienie się trądziku kosmetycznego może być sprowokowane w zasadzie każdym kosmetykiem, który wywołał nadreaktywność mieszków włosowych na substancję aktywną, znajdującą się w formule preparatu. Najwięcej przypadków trądziku kosmetycznego dotyczy kobiet, co spowodowane jest większą liczbą aplikowanych na co dzień kosmetyków. W grupie potencjalnych zagrożeń znajdują się nie tylko preparaty pielęgnacyjne niedopasowane do rodzaju i potrzeb skóry, ale też kosmetyki kolorowe, czyli ciężki, kryjący podkład, puder, korektor, róż, cienie do powiek czy rozświetlacz. Teoretycznie im więcej warstw kosmetyków i im bardziej są zróżnicowane, tym większe prawdopodobieństwo negatywnego działania na skórę. 

Choć dermatoza atakuje częściej kobiety, nie oznacza to, że panów ten problem nie dotyczy. Wbrew pozorom mężczyźni również są narażeni na zmiany i wykwity skórne wywołane codzienną pielęgnacją oraz stosowaniem produktów zawierających substancje zapychające skórę i blokujące pory, takich jak krem po goleniu czy nawet kosmetyki do pielęgnacji i stylizacji włosów.

Źle dobrane kosmetyki blokują ujścia gruczołów łojowych, wskutek czego dochodzi do nagromadzenia się sebum, resztek kosmetyków i zanieczyszczeń. Te z kolei przyczyniają się powstawania zaskórników, mnożenia się bakterii, a w bardziej nasilonych postaciach – do powstawania zaczerwienionych stanów zapalnych wypełnionych nierzadko ropną treścią.

Trądzik kosmetyczny – objawy

Objawy trądziku kosmetycznego łatwo zlekceważyć lub przypisać je innym rodzajom typowych problemów dermatologicznych. W przebiegu dermatozy mamy więc do czynienia z niegroźnymi zaskórnikami otwartymi i zamkniętymi, a w bardziej zaawansowanych stadiach skórę zaczynają coraz gęściej pokrywać krosty objęte stanem zapalnym, pryszcze podskórne, ropne wykwity czy grudki. Niezdiagnozowany problem trądziku skutkuje stopniowym pogarszaniem się nie tylko wyglądu skóry, ale też samopoczucia. Trądzik jest często powodem obniżonej samooceny, a nawet stanów depresyjnych, dlatego nie powinien być lekceważony.

Co gorsze, kobiety często próbują zamaskować problem kolejną warstwą kosmetyków, czym przyczyniają się do zaostrzenia objawów trądziku. Nieoddychająca skóra produkuje jeszcze więcej sebum, które wraz z kosmetykami zapychają pory skóry, prowadząc do pogorszenia kondycji skóry. Można więc powiedzieć, że zakrywanie trądziku wywołanego kosmetykami kolejną warstwą kosmetyków, jest niczym błędne koło.

Trądzik kosmetyczny – leczenie

Podstawą w leczeniu trądziku kosmetycznego jest ustalenie, który z używanych produktów wywołał niepożądaną reakcję. Wskazówką w określeniu winowajcy może być umiejscowienie wykwitów. Rozsiane po całej twarzy mogą sugerować, że powodem zmian jest krem lub podkład. Jeśli natomiast krosty wyskoczyły wyłącznie w jednej lokalizacji, należy przyjrzeć się kosmetykom aplikowanych w tym konkretnym obszarze. Ponadto częstym źródłem problemów są akcesoria do makijażu. Pędzle i gąbeczki to nierzadko siedlisko bakterii i zanieczyszczeń. Niezbędne jest więc częste pranie i czyszczenie przyborów z użyciem delikatnych preparatów.

Po wyeliminowaniu podłoża trądziku, krosty zazwyczaj stopniowo zanikają, a kondycja skóry ulega poprawie. Kluczowe jest jednak, by nie wyciskać i nie rozdrapywać pryszczy, ponieważ mogłoby to zakończyć się powstaniem blizn oraz przebarwień. A te znacznie trudniej usunąć niż kontaktowy trądzik kosmetyczny. Jeśli po 2-3 tygodniach od odstawienia produktu wywołującego nieestetyczne zmiany, stan skóry nie poprawia się, niezbędna jest wizyta u dermatologa, który pomoże uporać się z problemem. W przypadku trądziku kosmetycznego zaleca się zazwyczaj leki na trądzik stosowane miejscowo – w lekkim przebiegu wystarczy maść na bazie cynku, z kolei bardziej nasilone postaci trądziku leczy się miejscowo antybiotykami lub preparatami z retinolem, czyli pochodną witaminy A.

Aby w przyszłości uniknąć problemów z trądzikiem kosmetycznym, warto wprowadzić do swojej pielęgnacji produkty na bazie wody, niezawierające substancji zatykających pory. Najlepiej unikać tłuszczy, takich jak olej lub wazelina. Inne niezalecane substancje to między innymi oleje mineralne, wosk pszczeli, parafina, nielotne silikony, sztuczne barwniki i konserwanty. Codzienna pielęgnacja cery trądzikowej powinna być oparta na lekkich, naturalnych kosmetykach, delikatnych kwasach owocowych o działaniu złuszczającym martwy naskórek. Miejscowo, w przypadku niespodziewanych zmian, można wspomóc się olejkiem z drzewa herbacianego znanego z właściwości antybakteryjnych i przeciwzapalnych.