Menopauza – co to takiego?
Menopauza to naturalny etap w życiu każdej kobiety, którego nie da się uniknąć – zupełnie atak, jak nie da się się zatrzymać w żaden sposób procesu starzenia.
Ten fizjologiczny okres polega przede wszystkim na tym, że pojawia się ostatnia miesiączka oraz wygasają czynności jajników.
Kiedy powinna występować menopauza?
W Polsce przyjęło się, że średni wiek kobiety, która doświadcza przekwitania, wynosi około 51 lat. Klimakterium może jednak pojawić się i to w zupełnie naturalny sposób u kobiet między 45 a 55 rokiem życia. Na czas, w którym pojawiają się pierwsze objawy menopauzy, mogą mieć wpływ czynniki genetyczne.
Kobiety, które zbliżają się do okresu menopauzy, mogą skarżyć się na zaburzenia miesiączkowania. Zmniejsza się bowiem wówczas produkcja hormonów płciowych, czyli progesteronu oraz estrogenów. Organizm kobiet nie uwalnia już dłużej komórek jajowych, a hormony są na zbyt niskim poziomie, by mogło dojść do zapłodnienia.
Warto od razu dodać, że takie zmiany hormonalne mogą powodować różnego rodzaju dolegliwości – zarówno fizyczne, jak i psychiczne.
Objawy menopauzy
Oprócz znaczącego zmniejszenia stężenia hormonów płciowych w organizmie, pojawić się mogą między innymi gwałtowne uderzenia gorąca, krwawienia pojawiające się nieregularnie bądź zmiany nastroju czy też w sytuacjach stresowych nadmierne pocenie.
Współczesne kobiety jednak doskonale wiedzą, jak radzić sobie z takim stanem. Udanie się do specjalisty zazwyczaj skutkuje tym, że przepisuje on leki hormonalne. Wiele kobiet stosuje terapię hormonalną, dzięki czemu objawy menopauzy nie są aż tak dotkliwe. Takie preparaty zawierają hormony płciowe regulując pracę praktycznie całego organizmu. Warto jednak podkreślić, że tylko lekarz ginekolog może zalecić terapię hormonalną, zatem konieczna będzie wizyta u takiego specjalisty.
Przedwczesna menopauza
Zdarza się jednak, że menopauza przychodzi znacznie wcześniej, niż właściwie powinna. Wczesna menopauza może pojawić się nawet u kobiet przed trzydziestką; w niektórych przypadkach objawy przedwczesnej menopauzy mogą dotyczyć również kobiet, które mają osiemnaście lat. Przedwczesne wygasanie czynności jajników zdarza się według statystyk jednej kobiecie na sto, co dotyczy pań przed 40 rokiem życia. Jeżeli natomiast chodzi o objawy występujące przy przedwczesnej menopauzie u kobiet poniżej trzydziestego roku życia, wówczas zdarza się to jednej osobie na tysiąc.
Przedwczesna menopauza – przyczyny
Wczesna menopauza, czyli tzw. POF może wynikać z wielu różnych przyczyn. Przedwczesną menopauzę mogą mieć na przykład kobiety, które chorują na choroby autoimmunologiczne. Występowanie przedwczesnej menopauzy możliwe jest także w przypadku uwarunkowań genetycznych. Zbyt szybko ustępują krwawienia miesiączkowe u kobiet, których matka czy babcia miały podobne objawy przedwczesnej menopauzy.
Przedwczesna menopauza może być również konsekwencją różnego rodzaju zabiegów medycznych, a także być wynikiem infekcji. Ryzyko zachorowania na tego typu schorzenie pojawia się przede wszystkim u kobiet poddanych długotrwałemu stresowi – przyczyny mogą zatem być natury psychologicznej. W wielu przypadkach występuje menopauza wczesna u kobiet, które posiadają niski status społeczny.
Przedwczesna menopauza a inne schorzenia
Z niewydolnością jajników, która zdarza się zbyt szybko, mogą być związane również inne schorzenia. Mowa tu przede wszystkim chorobach nowotworowych, a przede wszystkim metodach jej usunięcia, czyli stosowanie radioterapii oraz chemioterapii.
Na wczesną menopauzę wpływ może mieć również zabieg usunięcia macicy oraz jajników. Do przedwczesnej menopauzy dochodzi również przez wrodzone niedobory enzymatyczne – na przykład galaktozemii.
Wczesne klimakterium związane jest także z różnego rodzaju chorobami immunologicznymi. Wpływ na taki stan może mieć na przykład choroba Hashimoto, choroba Addisona, cukrzyca typu 1, celiakia, bielactwo oraz niedokrwistość złośliwa. Przedwczesna menopauza może dawać objawy również z uwagi na reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy bądź miastenię.
Przedwczesne klimakterium występuje znacznie częściej u kobiet, które prowadzą nieprawidłowy tryb życia. Mowa tu o paleniu papierosów czy też spożywanie wysoko przetworzonych pokarmów. Stan taki możliwy jest również u pacjentek, które mają siostry bliźniaczki – zarówno jedno, jak i dwujajowe.
Objawy wczesnej menopauzy
Przedwczesne klimakterium daje bardzo podobne objawy do tych, które występują w przypadku prawidłowej menopauzy. Nie zawsze mają one jednak tak dużą intensywność i mogą występować już w czasie całego procesu, a nie przed nim. Uderzenia gorąca zazwyczaj poprzedzają menopauzę; w przypadku wczesnego klimakterium mogą one pojawić się już w trakcie jej trwania.
Mniej charakterystyczne objawy
Dolegliwości, które mogą pojawić się przy przedwczesnej menopauzie, często mylone są przez kobiety ze zwykłym przemęczeniem. Pacjentki często skarżą się na przemęczenie, przewlekłe obniżenie odporności, które może doprowadzić do upośledzenia ważnych funkcji organizmu, apatię, depresję, brak energii, a także chroniczne niewysypianie się.
W takim stanie występować mogą również wahania nastroju, znaczące obniżenie motywacji, skłonność do płaczu czy osłabiony metabolizm. Charakteryzuje się on przede wszystkim pojawieniem się otyłości brzusznej, która ma bezpośredni związek z niskim stężeniem estrogenów w organizmie kobiety z przedwczesną menopauzą.
Objawy zapowiadające wczesną menopauzę to również nadmierne wysuszenie skóry, a także częste kołatanie serca i nadmierne pocenie się. W momencie, gdy do tego typu dolegliwości dochodzi również fakt, że kobieta nie miała miesiączki przez od czterech do pięciu miesięcy, wówczas jest to jasny sygnał do tego, by jak najprędzej zgłosić się do specjalisty.
Menopauza przedwczesna – skutki
Głównym problemem, z jakim mierzą się kobiety w związku z przedwczesnym wygasaniu czynności jajników, jest obniżona płodność. Zaburzony cykl miesiączkowy to również inne niekorzystne zmiany, które mogą pojawić się u danej kobiety. Jeśli ostatnia miesiączka pojawia się wcześnie, przedwczesna menopauza może wywołać jeszcze wiele różnych konsekwencji. Stan taki wpływa na przykład na ryzyko wystąpienia zakrzepicy, a także skłonności do żylaków. Wiąże się on również z wyższym ryzykiem wystąpienia osteoporozy.
Niski poziom estrogenów, jaki występuje w organizmie kobiety, znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń metabolicznych, a także chorób układu krążenia. Menopauza wiąże się także z możliwością pojawienia się infekcji układu moczowo-płciowego. Tego typu choroby mogą doprowadzić do tego, że niezbędne będzie usunięcie macicy lub usunięcie jajników. Pojawienie się jakichkolwiek objawów to sygnał, którego nie należy bagatelizować. Konieczne będzie zgłoszenie się na wizytę do lekarza ginekologa, by jak najszybciej rozpocząć leczenie.
Wczesna menopauza – diagnostyka
Diagnostyka przedwczesnej menopauzy opiera się przede wszystkim na standardowych badaniach laboratoryjnych. Szczególnie ważne jest przeprowadzenie badań, które umożliwiają lekarzowi sprawdzenie poziomu produkowanych przez jajniki hormonów, czyli estrogenu oraz progesteronu. Należy sprawdzić również przysadkę mózgową, która odpowiada za tworzenie FSH, czyli hormonu folikulotropowego. Jego zadaniem jest przede wszystkim pobudzanie jajników do wydzielania hormonów płciowych. Znacznie większa ilość tego hormonu wydzielana jest wówczas, gdy spada poziom estrogenów w organizmie kobiety. Wynik badania, który wskazuje bezpośrednio na wysoki poziom FSH może dać jasny sygnał, że u danej pacjentki zaczyna się wczesna menopauza.
Lekarz może zlecić swojej pacjentce również rozszerzoną diagnostykę. Obejmuje ona przede wszystkim USG brzucha, USG transwaginalne oraz cytologię.
Leczenie w przedwczesnej menopauzie
Zaburzenia metaboliczne oraz wiele innych konsekwencji przedwczesnej menopauzy sprawia, że stan taki trzeba koniecznie skonsultować z lekarzem. Warto od razu zaznaczyć, że w przeciwieństwie do fizjologicznej menopauzy, która pojawia się najczęściej w okolicach pięćdziesiątego roku życia, wczesne przekwitanie jest w wielu przypadkach procesem całkowicie odwracalnym. Nawet występowanie cyklu miesiączkowych, które są nieregularne, nie musi oznaczać wcale całkowitej rezygnacji z planów macierzyńskich.
U wielu pacjentek, u których pojawiła się wczesna menopauza, przyczyny takiego stanu mogą bowiem zostać wyeliminowane. Mowa tu przede wszystkim o zmianie trybu życia. Palenie papierosów, picie alkoholu czy nieodpowiednia dieta mają negatywny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu – nic zatem dziwnego, że taki stan jest znaczący również przy okazji pojawienia się pierwszych objawów przedwczesnej menopauzy.
W przypadku młodych pacjentek możliwe jest podawanie odpowiednich specyfików. Pomocna z pewnością będzie terapia hormonalna, która znacząco zwiększa stężenie estrogenów oraz progesteronu w organizmie pacjentki. Tego typu substancje mają za zadanie przede wszystkim stymulować jajniki do pracy. Przyjmuje się je zatem do momentu, aż objawy wczesnej menopauzy zupełnie nie zanikną. Jeżeli natomiast dolegliwości takie nie zostaną wyeliminowane przez te preparaty, konieczne będzie kontunuowanie stosowanie terapii hormonalnej aż do okresu naturalnej menopauzy.
Leczenie przedwczesnej menopauzy – podobnie jak w przypadku naturalnie występującego klimakterium, opiera się także o odpowiednią dietę. Warto sięgać na przykład po produkty, które same w sobie zawierają roślinne hormony podobne do estrogenów. Tego typu fitozwiązki znaleźć można na przykład w soi, siemieniu lnianym, jak również jagodach i ziarnach zbóż. Na samopoczucie dobry wpływ będzie miała również regularna aktywność fizyczna. Niektóre objawy związane z przedwczesną menopauzą można wyeliminować za pomocą dostępnych bez recepty preparatów. Suplementy diety warto jednak przyjmować jedynie po konsultacji z lekarzem. Wiele z nich może nie tylko nie pomóc, ale również zaszkodzić.
Wizyta u specjalisty
Podejrzenie wystąpienia przedwczesnej menopauzy u danej osoby to jasny sygnał do tego, by jak najszybciej zgłosić się do specjalisty, Niestety, oczekiwanie na taką wizytę może być naprawdę bardzo długie. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z proponowanych przez nas konsultacji internetowych.
Porada internetowa to możliwość skonsultowania swojego stanu zdrowia ze specjalistą, który z pewnością będzie w stanie postawić rzetelną diagnozę, ja również przepisać leki, które mogą pomóc w uporaniu się z uciążliwymi dolegliwościami.
Lekarz może również zlecić dodatkowe badania hormonalne, które tylko potwierdzą postawioną tezę.
E-recepta
Uczestniczenie w konsultacji internetowej to również możliwość zdobycia recepty internetowej. Dokument taki nie różni się praktycznie niczym od recepty, którą wystawia lekarz w czasie wizyty stacjonarnej. Takie rozwiązanie jest bardzo wygodne – przekonaj się sam, jak bezproblemowa, a przede wszystkim szybka może być konsultacja z lekarzem specjalistą!
