Czym jest nietrzymanie moczu?
Nietrzymanie moczu to mimowolne oddawanie moczu, które jest niezależne od naszej świadomej decyzji. Nietrzymanie moczu to nieprawidłowy objaw, który wymaga konsultacji z lekarzem, najczęściej urologiem, a w przypadku kobiet ginekologiem.
Jak często występuje nietrzymanie moczu?
Z problemem nietrzymania moczu zmagają się głównie kobiety. Dotyczy on około 25-45% kobiet w zależności od wieku kobiety. Pomimo, że nietrzymanie moczu dotyczy głównie kobiet to już co piąty mężczyzna zauważa u siebie problem nietrzymania moczu. Często nietrzymanie moczu zwiększa się wraz z wiekiem.
Objawy nietrzymania moczu
Objawy nietrzymania moczu są różne w zależności od rodzaju nietrzymania moczu. Głównym objawem jest wyciek moczu niezależny od naszej świadomej decyzji. Mimowolny wyciek moczu może pojawiać się także w nocy. Jeśli zauważysz u siebie popuszczanie moczu lub masz problem z nietrzymaniem moczu to zgłoś się pilnie do lekarza w celu rozpoczęcia diagnozy i leczenia problemów z oddawaniem moczu.
Przyczyny nietrzymania moczu
Do mimowolnego oddania moczu dochodzi z różnych przyczyn. Do nietrzymania moczu może dochodzić na skutek nie tylko problemów natury fizycznej, a także psychicznej i społecznej. Najczęstszą przyczyną nietrzymania moczu jest nieprawidłowe funkcjonowanie pęcherza moczowego lub któregoś z elementów dróg moczowych. Jeśli układ moczowy działa prawidłowo, mocz, który jest produkowany w nerkach trafia stopniowo do pęcherza moczowego. Mocz nie wypływa z niego samoistnie, ponieważ mięśnie dna miednicy zatrzymują go w pęcherzu. Kiedy pęcherz moczowy jest pełen odczuwamy potrzebę oddania moczu. W tym momencie mięśnie dna miednicy rozluźniają się, a pęcherz moczowy kurczy się umożliwiając nam prawidłowe oddanie moczu.
Na problem nietrzymania moczu wpływ mają takie czynniki jak:
- przebyte operacje ginekologiczne,
- przebyte ciąże i porody naturalne,
- infekcje dróg moczowych,
- nadwaga lub otyłość,
- cukrzyca,
- obciążenia genetyczne,
- wiek,
- choroby neurologiczne (np. stwardnienie rozsiane).
Rodzaje nietrzymania moczu
Problem nietrzymania moczu ma różne podłoże, objawy i rodzaje. Popuszczanie moczu to duży problem, dlatego warto rozpocząć diagnozę i leczenie go jak najszybciej.
Możemy wymienić następujące rodzaje nietrzymania moczu: wysiłkowe nietrzymanie moczu, nietrzymanie moczu z przepełnienia, naglące nietrzymanie moczu, nietrzymanie pozazwieraczowe oraz mieszane nietrzymanie moczu.
Wysiłkowe nietrzymanie moczu
W przypadku wysiłkowego nietrzymania moczu dochodzi na skutek wykonywania takich czynności jak, np. śmiech, czy kaszel. Podczas wykonywania tych czynności dochodzi do podwyższenia ciśnienia w jamie brzusznej. Zwieracz cewki moczowej oraz mięśnie dna miednicy nie są w stanie utrzymać tak dużego i nagłego wzrostu ciśnienia przez co dochodzi do takich nieprzyjemności jak niekontrolowany wyciek moczu.
Przy wysiłkowym nietrzymaniu moczu u kobiet przyczynami mogą być: ciąża, menopauza oraz poród. Natomiast z wysiłkowym nietrzymaniem moczu zmagają się mężczyźni, u których zauważono przeciążenia w ciągu dnia lub którzy mają duży wysiłek fizyczny.
Nietrzymanie moczu z przepełnienia
Do tego typu nietrzymania moczu dochodzi, gdy pęcherz gromadzi mocz, który z powodu utrudnionego ujścia zaczyna zalegać. Pęcherz moczowy zaczyna się rozciągać, a mocz wycieka z pęcherza moczowego. Drugim powodem przez który dochodzi do tego typu nietrzymania moczu jest słaba mięśniówka pęcherza, która ma niewystarczająco siły, aby opróżnić cały pęcherz (nieprawidłowe opróżnianie pęcherza), a co za tym idzie pęcherz zaczyna się przelewać, a my zauważamy nagły, niekontrolowany wypływ moczu.
Przyczyny takiego nietrzymanie moczu u kobiet to: obniżenie macicy lub odbyte zabiegi chirurgiczne w okolicy podbrzusza. Przyczyny tego nietrzymania moczu u mężczyzn to: wiek (powyżej czterdziestu lat) oraz problemy z przerostem prostaty.
Naglące nietrzymanie moczu
O naglącym nietrzymaniu moczu mówimy, gdy nadpobudliwa mięśniówka pęcherza moczowego kurczy się nagle, zanim dostanie sygnał z mózgu o skurczu, przez co dochodzi do mimowolnego oddania moczu. Parcia naglące to bardzo uciążliwy problem, który utrudnia codzienne funkcjonowanie. Osoby dotknięte naglącym nietrzymaniem moczu często nie są w stanie dobiec na czas do toalety.
Nietrzymanie pozazwieraczowe
Pozazwieraczowe nietrzymanie moczu to problem, który dotyczy kobiet. Pojawia się one, gdy układ moczowy jest nieprawidłowo połączony z pochwą.
Przyczyny występowania pozazwieraczowego nietrzymania moczu to: ektopowy moczowód, przetoka moczowodowo-pochwowa, przetoka pęcherzowo-pochwowa, przetoka cewkowo-pochwowa.
Mieszane nietrzymanie moczu
Ten typ nietrzymania moczu to połączenie dwóch powyższych rodzajów nietrzymania moczu. Może objawiać się zarówno takimi dolegliwościami jak popuszczanie moczu, jak i całkowitym bezwiednym oddaniem moczu.
Diagnoza nietrzymania moczu
Już dzięki objawom nietrzymania moczu, które występują u osób zmagających się z tym problemem lekarz może stwierdzić jaki rodzaj nietrzymania moczu dotyczy chorego. Oprócz badania fizykalnego u kobiet przeprowadza się badanie ginekologiczne, a u mężczyzn badanie prostaty. Dodatkowo wykonuje się badanie ogólne moczu, badania krwi, badanie urodynamiczne, posiew moczu oraz cystoskopię. Badania te pomogą lekarzowi w podjęciu decyzji o sposobie leczenia problemów w oddawaniu moczu.
Leczenie nietrzymania moczu
Leczenie przy problemach oddawania moczu przebiega w różny sposób w zależności od rodzaju nietrzymania moczu, które dotknęło chorego i przebiegu jego choroby. Zatem jak leczyć nietrzymanie moczu? Metody leczenia nietrzymania moczu ustala lekarz na podstawie wcześniej wykonanych badań, dlatego tak ważne jest, aby, gdy zauważymy u siebie objawy takie jak popuszczanie, czy nietrzymanie moczu udać się jak najszybciej do specjalisty.
Leczenie nietrzymania moczu najłatwiej jest zacząć od usunięcia przyczyny nietrzymania moczu, np. poprzez odstawienie leków moczopędnych lub wyleczenie zapalenia pęcherza moczowego.
Leczenie zachowawcze nietrzymania moczu zaczyna się od zmian w stylu życia chorego poprzez:
- redukcja masy ciała do prawidłowej masy ciała,
- ograniczenie kofeiny,
- ćwiczenia mięśni kegla,
- ćwiczenia mięśni dna miednicy,
- ograniczenie spożywania alkoholu,
- ograniczenie spożywania płynów w substancjach.
W leczeniu nietrzymania moczu stosuje się również leki. Najczęściej są one zalecane, gdy trening mięśni dna miednicy nie przyniósł oczekiwanych rezultatów. Leki, które zażywamy w celu wyleczenia nietrzymania moczu to m.in.: fezoterodyna, oksybutynina, solifenacyna, tolterodyna i trospium. Leki te mogą mieć różne skutki uboczne, dlatego trzeba je stosować zgodnie z zaleceniami lekarza. Jeśli tabletki okażą się nieskuteczne lekarz może zalecić wstrzykiwanie botuliny do mięśni pęcherza.
Leczenie chirurgiczne nietrzymania moczu stosuje się najczęściej, gdy dotyczy chorego wysiłkowe nietrzymanie moczu. Zdarza się, że mimo chirurgicznej ingerencji w leczeniu nietrzymania moczu może pojawić się nawrót choroby. Najskuteczniejsze metody leczenia chirurgicznego w nietrzymaniu moczu to: zabiegi podwieszenia szyi pęcherza moczowego oraz operacje pętlowe.
Jak ważne są ćwiczenia podczas leczenia nietrzymania moczu?
Ćwiczenia mięśni Kegla to jedna z najlepszych metod w walce z nietrzymaniem moczu. Trening mięśni dna miednicy doprowadza do takich rezultatów jak wzmocnienie mięśni dna miednicy, a to pomaga w prawidłowym oddawaniu moczu.
Nietrzymanie moczu może ustąpić lub ulec złagodzeniu dzięki regularnemu wykonywaniu ćwiczeń mięśni Kegla. Ćwiczenia mięśni Kegla powinny być wykonywane minimum przez 3 miesiące. Dopiero po takim czasie można ocenić, czy przyniosły one oczekiwany rezultat. Jeśli tak, powinno się je kontynuować, aby nie dopuścić do sytuacji, w której znów zauważymy osłabienie mięśni dna miednicy. Jeśli ćwiczenia te przyniosły efekty to można zacząć wykonywać je rzadziej, np. raz dziennie. Zaleca się, aby ćwiczenia mięśni dna miednicy były początkowo prowadzone pod nadzorem np. fizjoterapeuty. Kontrola ta ułatwia opanowanie prawidłowej techniki wykonywania ćwiczeń i angażowania odpowiednich mięśni w walce z nietrzymaniem moczu. Ćwiczenia mięśni dna miednicy zaleca się szczególnie w walce z wysiłkowym nietrzymaniem moczu.
Jak zapobiec nietrzymaniu moczu?
Nietrzymanie moczu to choroba, której możemy zapobiegać. Aby zapobiec problemom niekontrolowanego oddawania moczu pamiętajmy o utrzymywaniu właściwej masy ciała. Oprócz tego staraj się unikać parcia przy oddawaniu moczu, aby zadbać o swój układ moczowy. Powinniśmy również starać się oddawać mocz zawsze, gdy mamy uczucie parcia na pęcherz. Jeśli chcesz zapobiec problemowi bezwładnego oddawania moczu po ciąży to powinnaś jak najszybciej zacząć ćwiczyć mięśnie Kegla. Mocne mięśnie dna miednicy pomogą w zapobieganiu obniżania się innych narządów. Nietrzymanie moczu to dolegliwość, która może utrudniać codziennie funkcjonowanie, dlatego warto wcześniej zadbać o odpowiedni trening mięśni Kegla oraz trening pęcherza moczowego. Pamiętajmy zatem o zdrowym utrzymaniu układu moczowego.
Nietrzymanie moczu – podsumowanie
Nietrzymanie moczu to wstydliwy problem, który dotyczy głównie kobiet. Najczęściej dochodzi do wysiłkowego nietrzymania moczu, który to objawia się popuszczaniem moczu np. podczas kaszlenia lub kichania. Wyróżniamy różne rodzaje problemów prawidłowego oddawania moczu. Potrzeba natychmiastowego oddania moczu to tzw. naglące nietrzymanie moczu. Wyróżniamy również problemy z oddawaniem moczu z przepełnienia.
Istnieje wiele sposobów walki z nietrzymaniem moczu. Najważniejsze to trening mięśni dna miednicy, mięśni Kegla oraz trening pęcherza. Jeśli to nie przynosi oczekiwanych efektów to lekarz może zalecić leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne.
Nietrzymanie moczu to dolegliwość, której każdy z nas chce uniknąć, dlatego tak ważne jest wcześniejsze zapobieganie temu problemowi. Pamiętajmy, że gdy pojawią się u nas infekcje układu moczowego powinniśmy jak najszybciej je wyleczyć, aby uniknąć późniejszych powikłań, czyli m.in. problemów z prawidłowym oddaniem moczu. Ćwiczenia mięśni pełnią bardzo ważna rolę w walce z nietrzymaniem moczu, ponieważ dzięki mięśniom dna miednicy możemy dużo wcześniej zapobiec pojawianiu się choroby. Oprócz tego, aby zapobiec chorobie pamiętajmy o zdrowym trybie życia, utrzymaniu odpowiedniej masy ciała oraz zbilansowanej diecie.
Nietrzymanie moczu można wyleczyć, dlatego tak ważne jest zgłoszenie się do lekarza, gdy zauważymy u siebie niepokojące objawy oraz pozbycie się towarzyszącemu nam uczuciu wstydu. Należy zatem pamiętać, że nietrzymanie moczu to choroba i powinniśmy ją odpowiednio leczyć jak każdą inną.
Pamiętaj, że poradnik ten ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Staramy się, aby informacje zawarte w naszych artykułach były poprawne merytorycznie, jednak decyzja dotycząca leczenia należy zawsze do lekarza specjalisty.
