Badanie cholesterolu: normy i przygotowanie do badania

Jakie badanie wykonać na cholesterol?

Badanie cholesterolu zaleca się wszystkim osobom dorosłym około raz na 2-3 lata, jako element profilaktyki zdrowotnej. Badaniem służącym oznaczeniu stężeń cholesterolu całkowitego we krwi jest lipidogram. Należy jednak wskazać, że w badaniach laboratoryjnych oznaczane mogą być stężenia kilku frakcji związków tłuszczowych, które obecnie są we krwi. Niemniej jednak zalecane jest przeprowadzanie pomiaru poziomu cholesterolu całkowitego, czyli TC (ang. total cholesterol) we krwi żylnej. Badanie cholesterolu całkowitego obejmuje następujące parametry:

lipoproteina wysokiej gęstości – HDL (ang. high density lipoprotein), czyli tzw. „dobry cholesterol”,
lipoproteina niskiej gęstości – LDL (ang. low density liporotein), czyli tzw. „zły cholesterol”,
łącznie – lipoproteina pośredniej gęstości oraz lipoproteina bardzo małej gęstości.

Stężenie cholesterolu całkowitego obliczone jest na podstawie sumy stężenia poszczególnych frakcji lipoprotein.

Cholesterol: normy

Analiza wyników powinna opierać się na wartościach referencyjnych wskazanych przez laboratorium, w którym przeprowadzone było badanie. Niemniej jednak należy wskazać, że u osoby dorosłej prawidłowe wartości powinny utrzymywać się w następujących granicach:

dla cholesterolu całkowitego przyjmuje się, że prawidłowe wartości powinny mieścić się do 200 mg/dl, czyli 5,2 mmol/l,
dla frakcji LDL prawidłowe wartości powinny przyjmować około 100 mg/dl,
dla frakcji HDL u mężczyzn prawidłowa wartość powinna wynosić ponad 40 mg/dl, czyi 1,0 mmol/l,
dla frakcji HDL u kobiet prawidłowa wartość powinna wynosić co najmniej 50 mg/dl, czyli 1,2 mmol/l,
trójglicerydy – mniej niż 150 mg/dl, czyli 1,7 mmol/l.

Przygotowanie do badania cholesterolu

Badanie cholesterolu przeprowadzane jest poprzez pobranie krwi, a do samego badania należy się odpowiednio przygotować. Przede wszystkim badanie wykonywane jest na czczo. Oznacza to, że ostatni posiłek poprzedniego dnia powinien by spożyty nie później niż o godzinie 18, czyli około 12-14 godzin przed pobraniem krwi. W tym czasie pacjent powinien zrezygnować również ze spożywania herbaty i kawy, możliwe natomiast jest picie wody. Należy wskazać, że przed badaniem należy unikać czynników mogących mieć wpływ na wyniki badania. Oznacza to, że na kilka dni przed wykonaniem badania zaleca się stosowanie stałej diety, aby nie zafałszować otrzymanych wyników. Wobec tego w okresie od jednego do dwóch tygodni przed badaniem warto prowadzić normalny tryb życia bez większych modyfikacji w jadłospisie. Przed przeprowadzeniem badania na 2-3 dni należy zrezygnować ze spożywania alkoholu. Dodatkowo, przed badaniem należy unikać stresu i wysiłku fizycznego, które również mogą wpłynąć na wyniki badania.

Wpływ na wiarygodność wyników badań może mieć również pora wykonania badania. Zaleca się, aby pobieranie krwi przeprowadzić w godzinach porannych (7:00-10:00). W sytuacji, kiedy krew zostanie pobrana o innej porze dnia, należy wziąć to pod uwagę przy interpretacji uzyskanych wyników badań. Dodatkowo bezpośrednio przed badaniem wskazany jest 15-minutowy odpoczynek. Przed badaniem nie należy zażywać suplementów na obniżenie cholesterolu.

Badanie cholesterolu: cena

Badanie oznaczające lipidogram można wykonać w cenie około 25-45 zł. Koszt badania może się różnić w zależności od placówki, a także miasta, w którym planowane jest przeprowadzenie badania. Co ważne, badanie cholesterolu można przeprowadzić również w domu, niemniej jednak koszt będzie znacznie wyższy, gdyż obejmuje dojazd w wyznaczone miejsce. Warto również wskazać, że istnieje również możliwość wykonania analizy profilu lipidowego bezpłatnie na NFZ – badanie to bowiem zawiera się w tak zwanym koszyku świadczeń gwarantowanych. Oznacza to, że pacjent może wykonać badanie bezpłatnie po uzyskaniu skierowania od lekarza.

Badanie cholesterolu pełni istotną rolę w ocenie ryzyka miażdżycy i chorób układu sercowo-naczyniowego. Stężenia poszczególnych elementów lipidogramu pozwalają na ocenę stopnia ryzyka sercowo – naczyniowego, czyli ryzyka wystąpienia bądź zaostrzenia, jednej z chorób powszechnie kojarzonych z podwyższonym poziomem cholesterolu w organizmie (np. zawał mięśnia sercowego). W tym znaczeniu wysoki poziom cholesterolu, przede wszystkim LDL, wskazuje na wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia zmian miażdżycowych (miażdżyca a cholesterol).